Paylaş
İslamda Diyet Nedir, Miktarı Ne Kadardır?
Question
DİYET
Diyet’in Manası
Diyet, lügatte kan bedeli anlamına gelir. Diyet’in istilahî mana si ise, öldürme ve yaralamadan ötürü verilen maldır.
Diyet’in Çeşitleri
Diyet, düşmanlığın çeşidi bakımından iki kısma ayrılır:
a) Nefs(=can) diyeti,
b) Azaların diyeti!
Ayrıca diyet, düşmanlıkta kastın bulunup bulunmadığı bakımından da iki kısma ayrılır:
a) Ağır diyet,
b) Hafif diyet
Diyet
Kasıt dışı adam öldürme suçlan ile ağır yaralama ve sakat bırakma (müessir fiil suçlarında) mağdura veya Öldürülen kimsenin yakınlarına Ödenmesi gereken malî bedelin (kan parası) adıdır.
Kur’ân’da hataen adam öldürmeyle ilgili âyette kelime olarak diyetten söz edilirse de miktarı belirtilmez {en-Nisâ 4/92)- Hadislerde ise öldürülen kimse için kural olarak yüz devenin veya buna denk altın ve gümüş paranın diyet olarak ödenmesi ilkesi konmuştur. Günümüz değerleri ile hesaplanırken bin dinar yani zekâttaki “nisap” miktarının elli katının esas alınması pratik bir yoldur. Öldürme fiilinin ağırlık derecesine göre diyet ödemesinin ağırlaştırılmış ve hafifletilmiş şekilleri de sözkonusudur.
Bir organı ve bedenî fonksiyonu yok eden veya işlemez hale getiren müessir fiiller de ağır bir mağduriyete sebep olduğundan, genelde öldürmede olduğu gibi tam diyet miktarı ile cezalandırılmıştır. Daha aşağı derecedeki yaralamalarda ise, diyet miktarına oranlama ile belirlenen daha az miktarda ödemeler öngörülür. Böylece failin kast ve kusurunun bulunup bulunmadığına bakılmaksızın haksız olarak meydana gelen yaralama ve sakat bırakmalarda mağdur olan kimsenin bu mağduriyetinin giderilmesi hedeflenmiştir.
Diyette suçluyu cezalandırmaktan çok suç mağdurunun haklarını koruma fikri ağır basar. Tatbikatta karşılaşılan bazı zorlukların da tesiriyle diyet ödemede zamanla birtakım alternatif çözümler geliştirilmiş, topluma ve devlete bazı görevler verilerek suç mağdurunun hakları İle suçlunun malî yükümlülüğü arasında makul bir denge kurulmaya çalışılmıştır.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
İslam hukukunda diyet, bir kişinin kasıtlı olarak bir başkasına zarar vermesi sonucu ölüme veya yaralanmaya sebep olması durumunda, ölen veya yaralanan kişinin velisine ödenen maddi bir tazminattır. Bu tazminatın ödenmesi, İslam hukukunda kişisel sorumluluk ve adalet ilkeleriyle ilgilidir.
Diyet miktarı, ölen veya yaralanan kişinin cinsiyetine, yaşına, sosyal durumuna ve hayatta kalırsa ne kadar süre çalışabileceğine göre değişebilir. İslam hukukunda diyet, altın veya gümüş gibi değerli metaller veya maddelerle ödenir. Diyetin miktarı, İslam hukukunda belirlenmiş olan birkaç standart altın veya gümüş miktarına (genellikle 200 dirhem) eşdeğer olacak şekilde hesaplanır.
Ancak diyet, suça bağlı olarak değişebilir. Örneğin, öldürme suçu için ödenecek diyet miktarı, yaralama suçu için ödenecek diyet miktarından daha yüksek olacaktır.
Diyet, İslam hukukunda sadece ölüm veya yaralanma sonucu değil, aynı zamanda bir kişinin hayvanına veya mülküne zarar verme durumunda da ödenebilir. Bu durumda da, zarar verilen malın değeri ve cinsine göre bir tazminat belirlenir.
İslam hukukunda diyet, kişisel sorumluluğun ve adaletin korunmasını sağlamak için önemli bir role sahiptir. Diyetin miktarı, suçun ciddiyeti ve zararın büyüklüğüne göre değişebilir ve adil bir şekilde belirlenmelidir.