Acele işin sonu pişmanlık atasözünün anlamı nedir?

Esasında, hangimiz şerre dua edip kendisine bir kötülük veya zarar gelmesini ister ki? Fakat kişinin, bir olay karşısında hislerine mağlup olarak, düşünüp taşınmadan, tedbirsiz ve sabırsız davranışı, çoğu kez kendi aleyhine bir sonuç vermekte ve telafisi mümkün olmayan zararlara sebep olabilmektedir. “Acele işin sonu pişmanlık”, “acele işe şeytan karışır” ve benzeri atasözlerimiz, insanlığın yüzyıllar boyunca kazandığı tecrübe ve okuduğumuz ayetin mesajının örtüştüğünü göstermektedir.

Aceleci insan, içinde bulunduğu ortamın ve çevrenin telkinlerinin sorgusuz sualsiz bir uygulayıcısı konumuna düşer. Sonuç ise, hem dünya hem ahiret açısından pişmanlık, haksızlık ve adaletsizlik gibi olumsuzluklardır.

Tarihteki büyük fakihlerden biri olan İmam Şâfiî’nin, bir mahkemeye kadı olarak tayin edilen öğrencisine yaptığı şu tavsiye, ne kadar da anlamlıdır:

“Evlâdım! Sana bir kimse, falan kişi benim gözümü yaralayıp kör etti diye şikâyete gelirse, sakın acele ile hüküm verme! İyi araştır; belki bu kişi diğerinin iki gözünü kör etmiş olabilir.”

İnsanın aceleyle davranması ve tahriklere kapılması, bireysel ve toplumsal yaşamda da onulmaz yaralara sebep olabilir. Fertler arası kavga ve nefretlerin kaynağı, genellikle, aceleci, düşüncesiz ve önyargılı davranışlar değil midir?. Bu tehlikeye dikkat çeken Rabbimiz şöyle buyurmaktadır:

“Ey iman edenler! Size bir fâsık bir haber getirirse, bilmeyerek bir topluluğa zarar verip yaptığınıza pişman olmamak için o haberin doğruluğunu araştırın.”[ii]

“Ey iman edenler! Allah için hakkı titizlikle ayakta tutan, adâlet ile şâhitlik eden kimseler olun. Bir topluma olan kininiz, sizi adâletsizliğe sevk etmesin. Âdil olun.”[iii]

Acelecilik; Kur’ân ve sünnetin rehberliği ile kontrol altına alınabilirse, iyi neticeler verecektir. Nitekim dinimizde, bazı işlerin geciktirilmemesi ve bugünün işinin yarına bırakılmaması istenmiştir. Bir günahın peşinden hemen tevbe etmek, namazları vaktinde kılmak, gençleri zamanı gelince evlendirmek gibi uygulamalar, zamanında ve yerinde yapılması istenen başlıca hususlardandır.

Gerçek şu ki, her konuda ayaklarımızı kaydırabilecek bir tehlike olan aceleciliğin üstesinden gelebilmek için; akla ve tecrübeye müracaat etmek, hakikati iyice araştırmak, sabır ve teenni ile hareket etmek, başkalarıyla istişâre etmek ve ilerisini düşünerek davranmak gibi hasletlere sarılmalıyız. Özellikle, aniden önümüze çıkan olaylar karşısında bu hasletlere sarılabilmek ve doğrudan şaşmamak, büyük önem arz etmektedir.

Hayat rehberimiz Kur’ân’ın öğütleriyle bitirelim:

“Şüphe yok ki Allah’a karşı gelmekten sakınanlar, kendilerine şeytandan bir vesvese dokunduğu zaman iyice düşünürler (derhal Allah’ı hatırlarlar da) sonra hemen gözlerini açarlar. Şeytanlara kardeş olanlara gelince, şeytanlar onları azgınlığın içine çekerler, sonra da bundan hiç geri durmazlar.”[iv]

—–

[i] İsrâ Sûresi, 17/11.

[ii] Hucurât Sûresi, 49/6.

[iii] Mâide Sûresi, 5/8.

[iv] A’râf Sûresi, 7/201-202.

BENZER KONULAR:

• Duada acele etmek hadisi Arapça
• Tevbede acele etmek
• Rüyada Evlenmek İçin acele Etmek Ne Anlama Gelir
• Rüyada evlenmek için acele etmek
• iftarda acele etmek hadis
• Tümünü görüntüle.