Paylaş
Kendini bilmek ne demek
BildirQuestion
Please briefly explain why you feel this question should be reported.
KENDİNİ BİLMEK
Tasavvufta kendini bilmek ne demektir
İnsanı en güzel bir biçimde yaratan Yüce Mevlâmız; “Allah sizi, analarınızın karnından siz hiçbir şey bilmez durumda iken çıkardı. Şükredesiniz diye size kulaklar, gözler ve kalpler verdi.”[1] buyurarak, bilgisiz ve gözü kapalı geldiğimiz şu dünyada, bilmek ve öğrenmek için çeşitli imkanların bizlere sunulduğunu hatırlatmaktadır.
İnsana bahşedilenler, yalnız bedenî özellikleri olmayıp, ona; iyiyi kötüden ayırt edebilecek bir kabiliyet verilmiştir. Kur’ân-ı Kerim’de şöyle buyrulmaktadır: “Nefse ve onu düzgün bir biçimde şekillendirip ona kötülük duygusunu ve kötülükten sakınma yeteneğini ilham edene andolsun ki, nefsini arındıran kurtuluşa ermiştir. Onu kötülüklere gömüp kirleten kimse de ziyana uğramıştır.”[2]
Tabiatında hem kötülük hem de iyilik eğilimi bulunan insanın, hayat boyu sürecek öğrenme serüveninde en önemli aşama, “kendini bilme” aşamasıdır.
Kendini bilmek, kötülüğe meyyal olan nefsin terbiye edilmesi; cehâlet, taassup, nefret ve ihtiras gibi duyguların, ulvî faziletler lehine kontrol edilmesi; maddî beden yanında manevî bir kimliğin keşfedilmesidir.
Kendini bilmek, olgunlaşma göstererek, maddî tabiattan manevi tabiata doğru bir seyir takip eder. Mevlâna Celâleddin-i Rûmî’nin, “hamdım, piştim, yandım” şeklinde özetlediği bir süreçtir bu. Kültürümüzdeki, “kendini bilen, Rabbini bilir” şeklindeki vecize de, bu süreçle varılacak hedefi göstermektedir.
Yunus Emre’miz ne hoş söylemiştir:
İlim, ilim bilmektir.
İlim kendin bilmektir
Sen kendini bilmezsen
Ya nice okumaktır.
Okumaktan murat ne?
Kişi Hakkı bilmektir.
Çün okudun bilmezsin
Ha bir kuru emektir.
Kendini bilmeyen kimse, sorumlu olduğu bir Yaratıcı’nın varlığını görmezden geldiğinden, kendi hevâ ve hevesini ilahlaştırma peşindedir. Başta ahlak olmak üzere, her türlü değerin ve üstünlüğün yegâne ölçütünün kendinde olduğunu düşünür. Böyle bir kimsenin yaşantısı, ancak, güçlünün haklı sayıldığı, mazlumların hor görüldüğü; dayanışma, yardımlaşma, sevgi, hoşgörü ve adalet gibi ahlakî erdemlerin küçük menfaatler uğruna feda edildiği bir yaşam olabilir.
Halbuki, kendini bilen insan, kendi dışında sorumlu olduğu, Yüce bir Yaratıcı bulunduğuna inanır. O’nun indirdiği nûr olan Kur’ân’la yolunu aydınlatır. İnsanların dil, renk, ırk ve cinsiyet bakımından eşit olduğunu; yegâne üstünlüğün ise, Allah katında ahlaklı ve erdemli bir insan olmaya bağlı olduğunu kavrar.
Bize bahşedilen şu kısacık hayatı, kendini ve Rabbini bilerek yaşayabilmek, ne büyük bir bahtiyarlıktır! Bu uğurda şahsî gayretimiz yanında Rabbimizden de yardım istemeliyiz. Sevgili Peygamberimiz’in bir duası ile bitirelim:
“Allah’ım! Nefsime takvasını ver ve nefsimi her türlü kötü şeylerden temizle. Sen temizleyenlerin en hayırlısısın. Sen benim dostum ve Mevlâmsın…”[3]
[1] Nahl, 16/78.
[2] Şems, 91/7,8,9,10.
[3] Müslim, “Dua”, 73.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Please briefly explain why you feel this answer should be reported.
Kendini bilmek ne demek açıklaması
Kendini bilmek, insanın kendi iç dünyasını, ayrıcalıkları, ayrıcalıkları, duyguları, değerleri ve özellikleri tam olarak anlaması ve zarif sahibi olması demektir. Bu süreç, kişinin kendi benliğini keşfetmesi, güçlü ve zayıf yönlerini tanıması, kendisiyle ilgili gerçekçi bir değerlendirme yapması ve kendini kabul etmesi gelir. Kendini bilmek, kişinin kendi kullanmaktan ne istediğini, hangi odaklanması gereğini ve hangi değerleri savunması gerektiğini de anlamasına yardımcı olur. Bu süreç, insanın kendi aralarında ve diğerleriyle daha sağlıklı bir şekilde ilişki kurmasına ve mutlu bir hayat sürmesine katkı sağlar.