Şafi mezhebine göre necis ve kirlilikler

S. 1. Necis nedir?

C. 1. Necis, tüketilmesi – ihtiyari ve kolay ayırt edilebilinmesi halinde – mutlak haram olan her nesnedir. Haramlığı muhterem veya kirli yahut akla ve bedene zarar verdiğinden dolayı değildir.

“Mutlak kaydıyla, miktarı az olan necis de tanıma girmiş oldu. “ih tiyari” kaydından, zaruret durumu çıktı. “Ayırt edilmesi kolay” sözüyle, meyve kurdu gibi ayırt edilmesi zor şeyler çıkmış oldu. Haramlığı “muh terem olduğundan” olmadığı kaydıyla, insan ölüsü; “kirliliğinden” dolayı olmaması kaydıyla, mení, balgam gibi kirlilikler ve “akla ve bedene zararlı olduğundan” olmaması kaydından da taş gibi nesneler çıkmış oldu. İdrar, dışkı, kan, irin, kusuntu, içki, bira, sarhoş eden bütün sivi maddeler, köpek, domuz, bunlardan birisi ile temiz bir hayvandan türeyen yavru, vedi, mezi, eti yenmeyen hayvan kesildiğinde ve-insan, balık, çekirge dışında- hayvan ölüsü necistir. Ayrıca köpek ve domuzun menisi, hayvan ölüsünün kemiği, tüyü-yünü de necistir.

S. 2. Necisler kaç kısımdır?

C. 2. Necisler, hafif, orta (mutavassit) ve yoğun (galiz) diye üç kısma aynlır.

S. 3. Hafif necis nedir?

C. 3. Hafif olan necis anne sütü dışında, herhangi bir besin maddesi yemeyen ve iki yaşını aşmamış erkek çocuğun idrandır.

S. 4. Yoğun (galiz) necis nedir?

C. 4. Yoğun necis, köpek ve domuzdur.

S. 5. Orta (mutavassit) olan necis nedir?

C. 5. Mutavassit necis, zikredilen hafif ve yoğun necisler haricindeki bütün necislerdir.

S. 6. Necisi’l-ayn (görünen) ve hükmi necis nedir?

C. 6. Necisi’l-ayn, görülebilen bir cirme sahip veya kan, dışkı, idrar gibi renk, koku v.b zahir bir sıfata sahip olan necislerdir. Hükmi necis ise, idrar ve benzeri pisliklerin elbiseye değip kuruyan ve renk, koku gibi izleri kalmayan bütün necislere denir.

S. 7. Hafif necis nasıl temizlenir?

C. 7. Hafif necisi yıkamak gerekmez. Sıkıldıktan sonra (tat, renk ve koku kalmama şartıyla) üzerine su serpilmesi yeterlidir. Bunun için suyun akması da gerekli değildir.

S. 8. Mutavassit necisler nasıl temizlenir?

C. 8. Eğer necis hükmi ise, kirlenmiş mahal-yer üzerinden suyun ak ması yeterlidir. Eğer necisil-ayn ise, cirmi ve tat, renk, koku gibi vasıfları temizlenene kadar suyla yıkanması gerekir.

S. 9. Necisin giderilesi kazıma, tahriş etme ve sabun v.b maddelerin kullanımını gerektirirse, ne yapılmalıdır?

C. 9. Eğer necisin renk veya kokusunun yahut her ikisinin çıkması zor ve giderilmesi bunlardan birisini gerektirirse, kullanılır.

S. 10. Kazıma ve sabun gibi maddeler kullanıldığı halde, necisin rengi veya kokusu yahut ikisi de çıkmazsa, hükmü ne olur?

C. 10. Bu durumda onların bir zararı kalmaz ve bulaştığı yer temiz kabul edilir.

S. 11. Yoğun necis nasıl temizlenir?

C. 11. Yoğun necis de mutavassit necis gibidir ancak biri temiz toprakla olmak üzere yedi defa yıkanması gerekir. Topraklı su başta kullanılırsa daha evla olur.

S. 12. Yoğun necisi temizlerken topraktan önce bir şey gerekir mi?

C. 12. Evet, necis cirim ise, topraktan önce izale edilmesi gerekir.

S. 13. Necis olduğu kesin olan sokak çamurunun hükmü nedir?

C. 13. Bu çamur iki şartla muaftır:

1.Necisin izi kalmaması gerekir.
2. Yürüme veya binekten dolayı sıçramış olması serilme gibi durumlardan sıçrarsa temizlenmesi gerekir.

S. 14. Necis maddelerden temizlenmesi mümkün olan var mıdır?

C. 14. Necis maddelerden sadece üç tanesi temizlenebilir:

1. İçki ve sarhoş edici sıvılar kendiliğindensirkeye dönüşürse temizlenmiş olur.
2. Deri tabaklandığında temizlenir.
3. Pislikten türeyen kurt gibi canlıya dönüşen necis temizdir.

S. 15. Tabaklama nedir?

C-15: Tabaklama, yakıcı bir maddeyle derinin fazlalıklarını kaldırma ya denir. Tabaklama, şap gibi temiz maddelerle yapılabildiği gibi, kuş güb resi gibi pis maddelerle de yapılabilir. Ancak tuz, toprak ve güneşte kurutu larak tabaklama olmaz. Köpek ve domuz dışında, bütün hayvan ölülerinin derileri tabaklama ile temizlenir. Ölü canlıların tüy-yünleri tabaklama ile temizlenmez.

S. 16. Çocuk idrarı ve genel olarak diğer pislikler nasıl temizlenir?

C. 16. Anne sütü dışında bir şey yemeyen ve iki yaşın altında olan er kek çocuğun idrarı, sıkılıp cirmi ve vasıfları giderildikten sonra üzerine su serpilerek temizlenir. Suyun akması gerekmez. Kız çocuğun idrarı ise, di ger necisler gibi yıkanıp izale edilmesi lazımdır. Diğer necisler, eğer cismi yoksa üzerine su boşaltmak yeterlidir. Cismi varsa, zor olsa dahi tadının giderilmesi gerekir ve imkânı varsa renk ve koku da giderilmedir. Domuz veya köpeğin su içtiği kabın, biri toprakla olmak üzere, yedi suyla yıkan ması gerekir.

S. 17. Kuş dışkısının hükmü nedir?

C. 17. Üç şartla sergi ve toprak kuş dışkısından muaf tutulur:

1. Korunmanın zor olması
2. Başka imkânın olmaması
3. İkisinin de (sergi/toprak ve dışkı) kuru
olması

S. 18. Köpek veya domuz kemiğiyle cebredilen kırığın hükmü nedir?

C. 18. Başka bir hayvandan temiz kemik bulunmadığı takdirde, caizdir.