Şafi Mezhebinde Teyemmüm ile ilgili hükümler

Teyemmüm nedir nasıl alınır nasıl bozulur? sorularına cevap bulacaksınız

S. 1. Teyemmüm nedir ve şartları nelerdir?

C1. Teyemmüm sözlükte kastetme anlamına gelir.
Istilahta: Belirli şartlarla toprağın el ve yüze ulaşmasına denir.
Teyemmümün üç şartı vardır.
1. Farz veya vakitli sünnetlerde, vakit girdikten sonra teyemmüm yapılması gerekir.
2. Tozlu ve temiz toprakla veya kumla yapılmalıdır. Sade kum, un vb maddelerin kanıştığı ve kullanılmış toplaria teyemmüm yapılmaz.

3 Suyu kullanmaktan aciz olmak gerekir.
Aczin de üç sebebi vardır:
1. Suyun bulunmaması: Yolculukta suyun yokluğu yakinen bili nurse, su aramadan teyemmüm yapılabilir. Eger bulma ihtimali varsa civarda, yükün içinde aranması ve arkadaşlardan sorul ması gerekir.
2. Susuz kalma: Kendisinin veya arkadaşlarının yahut muhterem bir hayvanın susuz kalmasından endişe edilmesi durumunda, teyemmüm yapılabilir. Muhterem kaydıyla akur (yırtıcı, azgin) köpek çıkmış olur.
3. Hastalık: Ölüm veya bir organın kaybı yahut işlevinin yitiril mesi ya da hastalığın oluşması veya var olan hastalığın ilerle me endişesi varsa, teyemmüm yapılabilir.

S. 2. Teyemmümün sahih olabilmesi için şartları nelerdir?

C. 2.Teyemmüm ün sahih olabilmesi için üç şartı vardır:

1.Islam, kâfirin teyemmümü sahib olmaz. Ancak bir Müslüman ile evli olan ehli kitap bir kadın, hayız v.b hallerden dolayı eşiy le cinsel ilişkide bulunabilmesi için, şartların oluştuğu takdir de, gusül yerine teyemmüm yapabilir.
2. Mümeyyiz olmak. Çocuk, baygın, sarhoş ve delinin teyemmüm mü sahih değildir. Fakat deli kadın eşine helal olabilmesi için, hayız v.b durumlardan dolayı teyemmüm yapabilir.
3. Engelin olmaması. Abdest veya gusül yerine teyemmüm ya pıldığı takdirde, abdesti bozan veya guslü gerektiren sebep ler gibi bir engelin olmaması gerekir. Ancak idrarı tutamama (selisil-bevl), istihaze, devamlı meninin gelmesi halleri bundan müstesnadır. Dolayısıyla bu özürlerin sahipleri teyemmüm ya pabilirler.

S. 3. Yolcu suyu aramalı mıdır?

C. 3. Yolcu bulunduğu yerde suyun olmadığını kesin biliyorsa, aramadan teyemmüm yapabilir. Ancak suyun olabileceğini düşünürse, çevresinde, yükünde ve arkadaşlarında araması gerekir. Arazi ova ise, gavs (kurtarma/ yardım) mesafesi kadar etrafına bakıp araması gerekir. Arazi düzlük de ğilse, bir yüksekliğe çıkıp etrafına bakmalıdır. Yakınlarda suyun olduğunu biliyorsa, kurb (yakınlık) mesafesinde araması gerekir.

S. 4. Gavs ve kurb mesafeleri ne kadardır?

C. 4. Gavs mesafesi, yolcu bir sıkıntıya düşüp arkadaşlarını çağırdı ği takdirde, kendisini duyup kurtarabilecekleri mesafedir. Kurb mesafesi ise, yolcunun odun ve ot ihtiyaçları için dolaştığı mesafedir. Kurb mesafesi, gavs mesafesinden daha uzaktır.

S. 5. Teyemmüm için suyu aramaktan ne kastedilir?
C. 5. Suyu aramaktan kasıt, yolcu düz arazide, gavs mesafesinde, dolaşmadan gözünün görebildiği kadar, sağına soluna, önüne arkasına bakıp, suyun olup olmadığını kontrol etmesidir. Özellikle kuşların konduğu ve yeşilliğin bulunduğu yerlere bakılır, çünku ikisi de suyun bulundugunun emaresidir.

S. 6. Kurb mesafesinde suyun varlığında şüphe edilir veya yokluğu kesin bilinirse yine de aramak gerekir mi?

C 6. Bu durumda aranması gerekmez. Ancak bir fasığın söylemesiyle de olsa, varlığı yakinen bilinir, mal ve can güvenliği varsa aranması vaciptir.

S. 7. Teyemmümün vacipleri nelerdir?

C. 7. Teyemmümün vacipleri:
1. Niyet: Namazı veya abdeste muhtaç bir ibadeti mubah kılmaya niyet edilmelidir. Abdestsizlik halinin kaldırılmasına veya te teyemmümün farzını eda etmeye niyet edilmez.
2 Kasıt: Toprağa el sürülürken teyemmüm dışında başka bir kasıt olmamalıdır.

3.Nakil: Toprağı yerinden nakletmek gerekir.
4.Yüzü mesh etmek
5.İki kolu dirseklerle birlikte mesh etmek
6.Tertibe dikkat etmek
7.Elleri toprağa iki defa sürüp birinci defa yüze, ikinci defa ise ellere sürülür.

S. 8. Teyemmümün sünnetleri nelerdir?

C. 8. Teyemmümün sünnetleri:

1.Euzu-besmele çekmek
2. Misvak kullanmak
3.Sağdan başlamak
4. Yüzü yukandan aşağıya doğru mesh
etmek
5. Elleri parmaklardan başlayıp mesh etmek
6. Sağlıklı kişi için müvalat (ara vermemek)
7. Birinci defada (yüz için) yüzüğü çıkartmaktır.

S. 9. Teyemmümü bozan şeyler nelerdir?

C. 9. Teyemmümü üç şey bozar:
1.Abdesti bozan şeyler.
2. Namaz dışında suyu görmek, bu hüküm su bulamayan yolcu için geçerlidir. Mukim kişi – hasta dışında – namazda dahi su bulduğu takdirde teyemmümü bozulur.
3.Riddet (İslam’dan çıkma).

S. 10. Teyemmümün mekruhları nelerdir?

C. 10. Teyemmümün mekruhları şunlardır:
1. Toprağın çok olması
2. Meshin tekrarlanması
3. Meshi yenilemektir.

S. 11. Abdesti bozan şeyler, gusül teyemmümünü de bozar mı?

C. 11. Hayır, su bulunmadan veya guslü gerektiren bir sebep olmadan teyemmüm devam eder. Ancak bu, sadece gusül için geçerlidir. Dolayısıyla namaz kılma, Kuran okuma gibi abdestsiz yapılamayan amellerde bulunmak haramdır. Fakat ezbere Kuran okunabilir ve mescitte durulabilir.

S. 12. Hangi durumda adetli kadının teyemmüm yapması sahihtir?

C. 12. Adetli kadının ihram için teyemmüm yapması sahihtir. Çünkü bu teyemmüm ihram içindir, dolayısıyla temizliğe ihtiyaç duymaz.

S. 13. Kullanılmış toprak nedir?

C. 13. Aşağıdaki hususların bulunduğu toprak, kullanılmış topraktır:
1. Meshten sonra aza üzerinde kalan toprak
2.Teyemmüm, gusül ve abdest içinse, mesh yapan ve yapılan azalardan dökülen toprak kullanılmış topraktır.

S. 14. Su ve toprak bulamayan ne yapmalıdır? Su bulamadığından dolayı teyemmüm eden mukim veya yolcu kişi – her halükarda – kıldığı namazları kaza eder mi?

C. 14. Su ve toprak bulamayan kişi, abdestsiz namaz kılar ve sonra kaza eder. Su bulamadığından dolayı teyemmüm yapan mukim kişi, kıldığı namazları kaza eder. Bu konuda -yolculukta veya hazırda olsun- namazın kılındığı yere itibar edilir. Genelde suyun bulunduğu bir yerse, kaza gerekir. Yolcu, yolcuğu haram bir yolculuk değilse, kaza etmez. Soğuktan dolayı teyemmüm yapan kişi de namazını kaza eder. Hastalıktan dolayı teyem müm yapan, eğer hastalığı suyun kullanımına mutlak (bütün organlarda) engelse ve sargısız bir organda kullanamıyorsa -yarada muaf sınırını aşan fazlalıkta kan olmadığı takdirde- kaza etmez. Yara üzerinde sargı olur ve abdestliyken sarılmışsa, yine kaza etmez aksi durumda kaza eder.

S. 15. Vakit dar ise, yine suyu aramak gerekir mi?

C-15: Hayır, vaktin hürmetine suyu aranmadan namaz kılınırve genelde suyun mevcut olduğu bir yer ise namaz kaza edilir, değilse edilmez.

S. 16. Ídrarını tutamayan (selisil-bevl) kişi ve istihazeli kadın, abdestten dolayı teyemmüm yapmaları durumunda, geçen teyemmüm şartlarından artı olarak bir şey yapmaları gerekir mi?

C. 16. Bunlar için geçen teyemmüm şartlarından arti olarak dört şart daha vardır:
1.Teyemmümden önce istinca yapılmalı ve ihtiyaç duyulduğu takdirde koruma (cinsel organı bağlama) kullanılmalıdır.
2.İstinca ve koruma peş peşe olmalıdır.
3.Korumadan hemen sonra teyemmüm yapılmalıdır.
4.Teyemmümde ara verilmemelidir.

S. 18. Namaz esnasında suyun varlığını sanan kişinin namazı sahih midir?

C. 18. Namazı sahihtir, batil olduğu söylenemez.

S. 19. Teyemmüm yapan kişi, namaza başlamadan önce, gavs mesa besinde suyun olabileceğini sanırsa, hükmü ne olur?

C. 19. Eğer suyu arayıp abdest alarak namaz kılacak kadar vakit genişse, teyemmüm bozulur. Ancak vakit dar ise bozulmaz.

S. 20. Aynı durumda kurb(yakınlık) mesafesinde suyun varlığını sanırsa hükmü ne olur?

C. 20. Kurb mesafesinde, vakit dar veya geniş olsun, teyemmüm bo zulmaz. Suyun varlığının sanılmasıyla teyemmümün bozulması ancak suyu kullanmaya yönelik bir engelin olması veya sonradan bir engelin ortaya çıkması durumunda olur.

S. 21. Namazda su görülür ve bulunan yerde genelde suyun bulu nup bulunmama şüphesi varsa, namaz bozulur mu?

C. 21. Hayır, namaz bozulmaz. Çünkü namaza başlanmış ve bozan se bep tr de şüphe vardır.

S. 22. Kişi, teyemmümle düşen ve kasır (iki rekât olarak kısaltılmış) olarak kıldığı namazı suyun varlığını bildiği halde- esnasında mukim olur yahut mukim olmayı veya namazı tamamlamayı niyet ederse, na mazı bozulur mu?

C. 22. Üç durumda da kasır olarak kıldığı namazı bozulur. Çünkü suyun bulunmasıyla teyemmüm bozulmuş olur ve namazlarını dört rekât olarak tam kılmalıdır.

S. 23. Bir teyemmümle hutbe dinlenip Cuma namazı kılınabilir mi?

C. 23. Bir teyemmümle ancak bir farz eda edilebilir. Dolayısıyla hutbe den sonra Cuma namazı için ikinci bir teyemmüm gerekir.

S. 24. Adeti biten kadın, namazı mubah kılma niyetiyle teyemmüm ederse, eşiyle ilişkide de bulunabilir mi?

C. 24. Evet, bu niyetle ilişki de yaşayabilir. Ancak ilişkiyi mubah kılma niyetiyle teyemmüm yaptığı takdirde namaz kılamaz.

S. 25. Bir teyemmümle birden fazla ilişki yaşanabilir mi?

C. 25. Evet, bu konuda ilişki ibadetler gibi değildir.

S. 26. Bir miktar Kuran okuma veya itikâfa girme nezir edildiğin de, bunlar bir teyemmümle yapılabilir mi?

C. 26. Evet, bir teyemmümle yapılabilir. Çünkü nezir onu mertebesinden çıkartmaz.

S. 27. Yaralı organın yıkanması ile teyemmümü arasında tertip vacip midir?

C. 27. Hayır, vacip değildir. Ancak teyemmümü takdim etmek daha iyidir. Aynı şey gusül için de geçerlidir.

S. 28. Hem yüzünde hem de ellerinde yara olan kişi kaç teyemmüm yapmalıdır?

C. 28. İki teyemmüm yapması gerekir, biri yüzü için diğeri elleri için.

S. 29. Yüzünde, ellerinde ve ayaklarında olmak üzere üç yarası bulunan kişi, yaralar organların tümünü kaplamadığı halde, kaç teyemmüm yapması gerekir?

C. 29. Üç teyemmüm yapmak zorundadır.

S. 30. Dört organında dört yara bulunan ve başındaki yara bütün kafasını kaplayan kişi için, kaç teyemmüm gerekir?

C. 30. Bu durumda olan birisi dört teyemmüm yapar.

S. 31. Biri yüzde ve biri ellerde bulunan iki yaranın ikisi de organın tümüne yayılmışsa, kaç teyemmüm yapılmalıdır?

C. 31. Bu durumda bir teyemmüm yeterlidir.

S. 32. Yüz, el ve ayaklarda olmak üzere üç yara olup, yaralar organların tümünü kaplamışlarsa, kaç teyemmüm kâfi olur?

C. 32. Íki teyemmüm gerekir, biri yüz ve eller için, diğeri ayaklar için.

S. 33. Vücudun birçok yerinde yaralar varsa, gusülde kaç teyemmüm yapılmalıdır?

C. 33. Bu durumda bütün yaralar için bir teyemmüm kâfidir.

S. 34. Teyemmüm hangi yönleriyle abdestten ayrılır?

C. 34. Teyemmüm birçok şeyde abdestten ayrılır, bunlardan bazıları şunlardır:
1.Yenilenmesi ve üçer defa yapılması müstehap değildir.
2.Sadece iki organda olur.
3.Riddet (dinden çıkma) teyemmümü bozar.
4.Bedende bir pislik varsa teyemmüm olmaz.
5.Suyu görmek veya varlığını sanmakla bozulur.
6.Teyemmümle ancak bir farz eda edilebilir.
7.Teyemmüm taharetiyle mestler giyildiğinde üzerlerine mesh yapılmaz.