MEZHEP İMAMLARIMIZ

İtikatta İmamlarımız Kimdir?

Ebû Mansur Maturidi Kimdir?

Adı Muhammed’dir. Kendisi Türktür. Bu büyük Türk âlimi Semerkant’ın Matürid köyünde (280) tarihinde doğmuş ve köyünün adı ile şöhret bulmuştur. Ehl-i Sünnet inancını müdafa ve batıl inançları reddetmek için çok çalışmıştır. Bu konuda birçok eserler yazmıştır. Maveraünnehir’de Hanefilerin imamı oldu. O zamana kadar Hanefi mezhebinde olanlar başka bir isim almamışlardı. Daha sonra her tarafa yayıldı. Binaenaleyh Hanefi mezhebinde olanlar ve genellikle bütün Türkler itikad (inanc) hususunda ehl-i Sünnetin Maturidi kolundandır. Amelde mezhebimiz İmâm-ı Âzam Ebû Hanife mezhebi, itikatta mezhebimiz Ebû Mansur Maturidi mezhebidir. İmamlarımız bunlardır. Bunların içtihadını ve yolunu kabul etmişizdir.

İmâm-ı Eş’ari Kimdir?

Adı Ali’dir. Babasının adı da İsmail’dir. 260 tarihinde Basra’da doğmuş 324 yahut 330’da Bağdat’ta ansızın ölmüştür. Eş’arî çok karışık bir ortamda dünyaya gelmiş, bütün bir ömrünü mücadele ve münakaşa ile geçirmiştir. Kendisi Şafii mezhebinden olup Kelâm ve tevhid ilminde çok kuvvetliydi. Önceleri Mutezile mezhebinde olan Eş’ari bu yolun sakatlığını anlamış ve hocası Cübai’ye galip gelerek Mutezile mezhebinden ayrılıp ehl-i Sünnet mezhebine girmiştir. Maliki ve Şafii mezhebinde olanlar itikatta Eşaridirler.

Fıkıhta (Amelde) İmamlarımız Kimdir?

Ebu Hanife Kimdir?

Adı Numan, babasının adı ise Sabittir. Imâm- Azam Ebu Hanife diye şöhret bulmuştur. Hicri 80 tarihinde Kufe’de doğmuş, 1050’de Bağdat’ta Allah’ın rah metine kavuşmuştur. Aslen Türktür. Sahabe devrine yetiştiğinden tabiindendir.
Imâm-1 Azam devrinin bütün fakihlerinden okumuş ve bu süretle ilmi sil silesi, İbn-i Mes’ud, Ali ve İbn-i Abbas’a ve onlar vasıtasıyla peygamberimize ulaşmıştır. Önceleri tevhid ilmini öğrendi ve onda çok yükseldi. “el-Fikhü’l Ek ber”, “el-Âlimü ve’l Müteallim” kitaplarını yazdı. Daha sonra insanların daima muhtaç oldukları ibadet ve muåmelâta ait mesele ve hükümlerle uğraşmayı daha faydalı gördü ve bu hususa eğildi. Hocası Hammad’ın ölümünden sonra öğren cisi Ebu Hanife’yi onun yerine geçirdiler. İmâm-1 Azam’ın Kitap ve sünnetten beş yüz bin mesele ortaya koyduğu rivayet olunur. Verdiği fetvalar altmış dört bindir. Bütün bu meseleler ibadet ve hukukta birer esas ve kâidedir.

İmâm-1 Azam’ın yetiştirdiği âlimlerin sayısı bine ulaşmaktadır. Onlar için den en büyük ve seçme olanlar kırk tanedir. Hepsi de müçtehitlik mertebesi al mışlardır:

1- İmâm-ı Ebû Yusuf,

2- İmåm-ı Muhammed,

3- Imâm-ı Züfer bunların en meşhurlarındandır.

Halife Mansur, ilk zamanlarda Ebu Hanife’ye çok iltifat etmiş hatta bir aralık onu Bağdat inşaatına nazır bile yapmıştır. Bağdat kadısı İbn-i Ebi Leylâ öldükten sonra Bağdat kadılığını kabul etmesini teklif etti. Imâm-ı Azam bunu kabul et medi. Evvelce teklif edilen bir memuriyeti de kabul etmediği için 130 tarihinde 10 gün hapsedilmiş ve dayak da atılmıştı. Bu memuriyeti de kabul etmeyince Mansur bunu bahane ederek imamı tekrar hapsettirdi. Hapiste o kadar dövdü ler ki bunun etkisiyle hapishanede secdede iken 70 yaşında rahmet-i Rahman’a kavuştu. Cenaze namazında hazır bulunan cemaat, 50.000’den fazla idi. Altı defa namazı kılındı. İşte mezhebimiz olan Hanefi mezhebinin kurucusu Imâm-1 Azam Numan b. Såbit’in kısaca hayatı budur.

Hanefi Mezhebi Nerelerde Yaygındır?

Hanefi mezhebi ilk önce Irak’ta yayıldı. Sonra Mısır’a batıya ve doğuya ya yıldı. Abbasiler zamanında hakimlerin çoğu Hanefi idi. Selçukiler, Harzemiler Hanefi mezhebindeydiler. Hanefi mezhebi bugün en çok yayılmış olan mezhep tir. Irak’ta, Kafkasya’da galip olan Hanefi mezhebidir.

Anadolu ve Rumeli Türkleri ve Balkanlardaki Müslümanlar tamamen Ha nefi’dir. Hindistan’da tahminen kırk sekiz milyon Hanefi vardır. Güney Ame rika’da, Brezilya’da Hanefi mezhebine girmiş yirmi beş bin Müslüman vardır.

İmâm-ı Mâlik Kimdir?

Adı Målik’tir. Babasının adı ise Enes’tir. Hicri 93 tarihinde Medine’de doğ. muş ve 179’da yine Medine’de rahmet-i Rahman’a kavuşmuştur. Kur’ân-1 Ke- rim’i küçük yaşta ezberledi. Annesinin teşvikiyle ilim mesleğine geçti. Rabi isim li müçtehit fakihin derslerine devam etti. Elli sene gibi uzun bir zaman okumuş ve okutmuştur. Hadise çok önem vermiştir. Fıkıh bablarına göre tedvin edilmiş

“Muvatta” isimli hadis kitabı İslam åleminde çok meşhurdur. Imâm-ı Målik ile İmâm-ı Ebû Hanife’nin ayrıldıkları mesele 20 kadardır. Bunun için iki mezhep arasında az çok fark vardır. İmâm-1 Mâlik de bir meseleden dolayı Medine valisi Cafer b. Süleyman tarafından dövülmüştür.

Mâliki Mezhebi Nerelerde Yaygındır?

Máliki mezhebi Medine’de çıkıp Medine’ye gelip gidenler vasıtasıyla batıda, Endülüs’ de yayılmıştır. Çünkü oraların halkı Irak’ta bulunan diğer müçtehid lerin usul ve mesleklerini bilmiyordu. Onun için hepsi tamamen Mâlikî olmuş- lardı. Bundan başka o taraftaki halkın mizaclarında bedevilik daha çok oldu ğundan Irak halkına özel olan medeniyet esaslarına alışmış değillerdi. Bundan dolayı Irak halkından daha çok Hicazlılara meyilli idiler.

İmâm-ı Şafii Kimdir?

Adı Muhammed’dir. Babasının adı ise Idris’tir. 150 tarihinde Gazze’de doğ muş, 204’te Mısır’da rahmet-i Rahman’a kavuşmuştur. İmâm-ı Şafii, çok ahlaklı, şiir ve lugatta gayet kuvvetli, büyük bir müçtehid idi. İki yaşında Mekke’ye gö- türülmüş, orada büyük âlimlerden okumuş ve yirmi yaşında iken fetva vermeye izin verilmiştir.

Imâm-ı Şafii’nin diğer mezheplerden ayrıldığı bazı meseleler vardır. “er- Risâle” ve “el-Um” ismindeki kitapları meşhurdur.

Şafii Mezhebi Nerelerde Yaygındır?

İmâm-ı Şafii’nin mezhebi ilk olarak Irak’ta yayılamamıştır. Çünkü orada Hanefi âlimleri çoktu. Sonra Irak’tan Mısır’a gitti ve orada Şafii mezhebi yayıl dı. O zamanlar Mısır’da Şafii kadar büyük bir fakih yoktu. Bundan dolayı Şafii mezhebi önce Mısır’da başladı. Sonradan Irak’a ve Bağdat’a geçti. Horasan, Şam ve Yemen’in birkaç bölgesinde Şafii mezhebi yayıldı. Fatımiler devrinde Mısır’da Şafii fikhı iyice yok olmuştu. Fakat sonradan Selahaddin-i Eyyübi bunu yine di riltti. Mısır ve Arabistan halkının çoğu Şafiidir.

İmâm-ı Hanbeli Kimdir?

Adı Ahmet’tir. Babasının adı ise Hanbel’dir. 164’te Bağdat’ta doğup 244’te yine orada rahmet-i Rahman’a kavuşmuştur. Büyük müçtehitlerden olup hadiste ve fikıhta hocası İmâm-ı Ebû Yusuf’tur.

Ahmed b. Hanbel’in en büyük eseri meşhur “Müsnedidir. Ahmed b. Hanbel içtihadının aksine teklif edilen bir meseleyi kabul etmediğinden hapse atılmış ve yirmi sekiz ay kadar en şiddetli bir şekilde hapsedilerek dövülmüştür. En so nunda yediği dayaktan meydana gelen zayıflığın etkisiyle dayanamayarak vefat
etmiştir. Ahmed b. Hanbel, kendi sözlerinin yazılmasını hoş görmezdi. Bununla beraber sözlerinden ve verdiği fetvalardan otuz cilt kitap yazılmıştır.

Hanbeli Mezhebi Nerelerde Yaygındır?

Şafii mezhebinden sonra Hanbeli mezhebi kuruldu ve bazı yerlerde yayıldı. Bugün Şam ve Irak’ta vardır. Necid’de daha çoktur. Diğer mezheplere nisbetle Hanbeli mezhebi o kadar çoğalmamıştır. İlk önce Bağdat’ta Hanbeliler pek çok tu. Fakat Hülâgu olayından sonra eski durumuna gelemedi. Dokuzuncu hicri asırdan sonra daha da azalmaya başladı.

Allah hepsine rahmet eylesin. Amin.

Allah, dinini düzelten kişinin dünyasını da düzeltir.

(Hz. Ali)

Delil ve Kaynaklarıyla Büyük Kadın İlmihali

Mezhep farkı nedir kısaca