FERAİZ (İSLAMDA MİRAS)

S.1. Feraiz nedir?

C.1. Feraiz sözlükte, Fariza kelimesinin çoğulu olup; takdir etmek, açıklamak ve kesmek manalarına gelir. Aynca feraiz faraza ifterazanin ism-i masdarıdır. Aynı zamanda Allah’ın vacip kıldığı şeylere de farz denir, çünkü belli sınırlar vardır.

Istilahta, Miras bilimidir. Bazılarına göre, feraiz mirasın dağılımına verilen isimdir.

S.2. Erkeklerden kimlerin varisligi icma ile sabittir?

C.2. Vâris olmaları Ittifakla sabit olan erkekler ondur.

a)Öz oğlu.

b)Her ne kadar aşağıya doğru inse de torun. (Oğlun oglunun, oğlunun…oglu gibi.)

c)Baba.

d)Her ne kadar yukarıya doğru çıksa da dede. (Babanın babasının… babası gibi.)

e)Kardes.

f)Kardeşin oğlu.

g)Amca.

h)Amcanın oğlu.

i)Koca.

j)Azat eden efendi.

S.3. Kadınlardan kimlerin varisliği sabittir?

C.3. Kadın varisler yedidir.

a)Öz kız.

b)Oglunun kızı.

c)Anne.

d)Nine.

e)Kız kardeş.

f)Azat eden kadın.

g)Zevce.

S.4. Kimler varis olamaz?

C.4. Dört kişi varis olamaz.

a)Köle.

b)Katil.

c)Mürtet.

d)Din ayrılığı.

S.5. Allah’ın kitabında belirlenen paylar nelerdir?

C.5. Allah’ın kitabında belirlenen paylar altıdır.

a)Nısıf (terekenin yarısı).

b)Dörtte bir.

c)Altıda bir

d)Sekizde bir. e) Üçte bir.

Üçte iki.

Nısıf beş kişinin payıdır.

a)Kız.

b)Kızın kızı.

c)Anne babadan kız kardeş.

d)Öz olan yoksa babadan kız kardeş.

e)Çocuk ve torun yoksa koca dörtte bir iki kişinin payıdır.

a)Çocuk veya torun olması halinde koca.

b)Çocuk veya torun yoksa karının.

Sekizde bir. Çocuk veya torun olduğu takdirde karının payıdır.

Üçte iki. Koca dışında, tek başına olduğunda mirasın yarısını alan kişiler, iki ve daha fazla oldukları takdirde üçte iki alırlar.

Üçte bir üç sınıfın payıdır.

a)Ölünün çocuğu, oğlunun çocuğu, iki ve daha fazla kardeş ve kız kardeşleri olmadığı takdirde annesinin payıdır. Anneye iki meselde koca ile ebeveyn; karı ile ebeveyn eşlerin payından sonra, kalanın üçte biri verilir.

b)lki ve daha fazla kardeş ve kız kardeşlerin.

c)lki ve daha fazla oldukları takdirde anneden kardeşlerin payıdır, erkek ve kadınları eşit bölüşürler.

Altıda bir, yedi sınıfın payıdır.

a)Öz çocuk veya torunuyla birlikte olan anne ve babanın.

b)Hangi cihetten olursa olsun ölünün kardeş ve kız kardeşleriyle birlikte olan annenin.

c)Çocukla beraber olan ninelerin.

d)Çocukla birlik kalan dedenin (baba tarafından).

e)Öz kızıyla beraber olan oğlunun kızları.

f) Ana-babadan bir kız kardeşle beraber babadan kız kardeşlerin.

g)Anneden bir kardeş.

Nineler beş kişiyle düşerler.

a)Anne.

b)Dede

c)Kardeşler ve kız kardeşler.

d)Baba.

Anneden kardeşler dört kişiyle düşerler.

a)Ölünün çocuğu.

b)Oğlunun çocuğu. ve)Babası.

c)Kardeşler ve kız kardeşler.

d)Dedesi.

Ölünün kızları üçte ikinin tamamını alınca, oğlunun kızlar düşer. Ancak seviyelerinde veya bir derece aşağı oğlun oğlu varsa, onları asabe yapar mirastan pay alırlar.

Anne-babadan kız kardeşler, malın üçte ikisinin tamamını alınca, babadan kız kardeşler düşerler. Ancak, beraberlerinde kardeşleri varsa, onları asabe yaparlar.

Kolay Hanefi Fıkhı Soru Cevaplı
İtisam Yayınları