Paylaş
Bayram Namazından Önce veya Sonra Namaz Kılınır mı?
Question
BAYRAM NAMAZINDAN ÖNCE VE SONRA NAMAZ KILINMAZ
وعن ابن عباس رضي الله عنهما: «أن النبي صلى الله عليه وسلم صلى يوم العيد ركعتين لم يصل قبلهما ولا بعدهما.» أخرجه الشبعة.
484-İbni Abbas radıyallahu anhuma şöyle anlatıyor: “Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem bayram günü iki rekât bayram namazı kıldı. Bu namazdan ne önce ne de sonra herhangi bir namaz kılmadı.”
وعن أبي سعيد رضي الله عنه قال: «كان رسول الله صلى الله عليه وسلم لا يصلي قبل العيد شيئاً، فإذا رجع إلى منزله صلى ركعتين.» رواه ابن ماجه بإسناد حسن.
485- Ebu Said el-Hudri radıyallahu anh şöyle anlatıyor: “Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem bayram namazından önce hiçbir namaz kılmazdı. Evine dönünce iki rekât namaz kılardı. ”
وعنه رضي الله عنه قال: «كان النبي صلى الله عليه وسلم يخرج يوم الفطر والأضحى إلى المصلى، فأول شيء يبدأ به الصلاة، ثم ينصرف فيقوم مقابل الناس، والناس جلوس على صفوفهم، فيعظهم ويوصيهم ويأمرهم.» متفق عليه.
486- Ebu Said el-Hudri radıyallahu anh şöyle anlatıyor: “Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ramazan ve kurban bayramı günlerinde namazgâha çıkar ve ilk yaptığı şey namaz kılmak olurdu. Namazı bitirdikten sonra saf hâlinde oturmuş olan insanlara döner, onlara öğüt verir, (tavsiyede bulunur) ve emir verirdi. ”
Hadislerden Çıkarılan Hükümler:
1- İbni Abbas hadisinde geçen “Bu namazdan ne önce ne de sonra herhangi bir namaz kılmadı.” ifadesinin zahiri, duha namazı da dahil olmak üzere Hz. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemin bayram namazın dan önce ve sonra hiçbir nafile namaz kılmadığını gösteriyor. Hanefiler de bunu benimsemişlerdir. Onlara göre bayram namazından önce namazgâhta ve evde, namazdan sonra da özellikle namazgâhta nafile namaz kılmak mekruhtur. Bu hüküm imam ve ona uyanlar için aynı derecede geçerlidir.21 Hanbeliler de buna benzer bir görüşü kabul etmişlerdir.
Ebu Said el-Hudri’nin ikinci hadisi bu hususu tekit etmektedir. Bu hadiste bayramın şiarları belirtilmiş ve ilk yapılan şeyin bayram namazını kılmak olduğu ifade edilmiştir. Namazdan sonra ise “Namazı bitirdikten sonra saf hâlinde oturmuş olan insanlara döner, onlara öğüt verir, (tavsiyede bulunur) ve emir verirdi.” ifadesine göre hutbe okunur. Hadiste ne bayram namazından önce, ne de sonra herhangi bir namaz zikredilmemiş tir. Ebu Said hazretlerinin birinci hadisinden dolayı, bayram namazından sonra nafile kılınamayacağı hükmünü namazgahta kalınamayacağı olarak yorumlamışlardır.
2- Ebu Said el-Hudri hazretlerinin birinci hadisinde geçen “Bayram namazından önce hiçbir namaz kılmazdı. Evine dönünce iki rekât namaz kılardı.” ifadesine göre bayram namazından sonra evde iki rekât nafile namaz kılmak meşrudur.
Şafiiler’e göre imamın namazgâhta bayram namazından önce ve sonra nafile kılması mekruh olmakla birlikte namazdan sonra namazgâh dışında bir yerde nafile kılması mekruh değildir. Imam dışındakilerin bayram namazından önce ve sonra kerâhet vakti haricinde evde, yolda ve imam gelmeden önce namazgâhta nafile kılması caizdir. Ancak kişi bunu yaparken bayram namazı için nafile kılmaya niyet etmemiş olmalıdır. Onlar bu hükmü verirken Ebu Said hazretlerinin birinci hadisini delil göstermişlerdir. Şafiiler nafile kılmama konusunda varit olan hadislerin imama mahsus olduğunu söylemişlerdir. Mâlikiler’e göre eğer namaz sahrada kılınıyorsa İbni Abbas hadisinden ve bu hususta varit olan diğer hadislerden dolayı hem imam hem de ona uyanların bayram namazından önce ve sonra nafile kılmaları mekruhtur.
Gördüğün gibi müçtehit imamlar hadisleri bu şekilde uygulamışlardır. Biz ise bayram namazından önce ve sonra nafile kılınamayacağı hükmü hakkında, kuvvetli olmasından dolayı İbni Abbas hadisiyle ve ona uygun düşen diğerleriyle amel ederek daha geniş olan görüşü tercih ediyoruz.
3- Son hadiste geçen saf hâlinde oturmuş olan insanlara…” ifa desine göre, bayram namazı kılındıktan sonra cemaatin oldukları yerde kalarak hutbeyi dinlemeleri sünnettir. Bazı kimselerin namazdan sonra acele edip hutbeyi dinlememeleri büyük bir faziletten ve hayırlı bir ortamdan mahrum olmalarına yol açar.
BENZER KONULAR:
- Kadınlar Bayram Namazına gidebilir mi? Hadis
- Bayram Namazına kadar yemek yenir mi?
- Mezheplere Göre Bayram Namazı: Hükmü, Kılınışı ve Hutbesi
- Bayram Namazı ne zamana kadar kılınır
- Şafii Bayram Namazı nasıl kılınır kaç rekattir
- Tümünü görüntüle.
- Dini soru sor Cevap Al
- Dini soru sor Cevap Al Sitesi Hakkında Bilgi
- Dini soru sor kimin?
- Dini soru sor imamlar cevaplıyor
- Dini soru sorabileceğim site arıyorum ?
- Tümünü görüntüle.
Answers ( 2 )
Evet, bayram namazı ile ilgili olarak İslam’da bayram namazından önce veya sonra nafile namaz kılmak genel olarak tavsiye edilmez. Ancak, bayram namazından önce kılınabilecek bir namaz yoktur. Bayram namazı, sabah namazının farzından sonra kılınır ve bayram namazı için belirli bir zaman dilimi vardır.
Bayram namazı kılındıktan sonra ise, bazı alimler, bayram namazını kılmadan önce nafile namazların kılınabileceğini söylese de, genellikle bayram namazı sonrası evde kılınabilecek nafile namazlar hakkında bir engel yoktur. Bununla birlikte, bazı mezheplere göre bayram namazı kılındıktan sonra sadece nafile namazlar kılınabilir ve farz namaz kılmak mekruh kabul edilir.
Sonuç olarak, bayram namazından önce veya sonrasında farz namaz kılınmaz, ancak bayram namazından sonra nafile namazlar kılınabilir.
BAYRAM NAMAZINDAN ÖNCE VE SONRA NAFİLE KILINIR MI?
Bilindiği gibi, her farz namazla birlikte, özellikle çoğunda farzdan önce sünnet namaz meşru kılınmıştır. Bayram namazı her ne kadar farz değilse de, bazı müctehidlere göre vacibtir. Ancak bu husustaki rivayetleri farklı hükümler ifade etmesinden dolayı müctehid imamların da farklı tespit ve yorumları ortaya çıkmıştır.
عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ الله عَنْهُمَا أَنَّهُ خَرَجَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَوْمَ عيد فصلي ركعتين ثم يُصَل قَبْلَهُمَا وَلا بَعْدَهُما .
İbn Abbas (radıyallahu anh)’dan yapılan rivayette, adı geçen diyor ki: “Rasulullah Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bayram günü (evinden) çıktı ve iki rekat bayram namazı kıldı. Bu namazdan ne önce, ne de sonra (nafile) kıl-madı.”
وعَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ الله عَنْهُمَا أَنَّهُ خرج يَوْمَ عِيدٍ فَلَمْ يُصَل قَبْلُهَا ولا بَعْدَها وذكر أن النبي صلى الله عليه وسلم فعله.
ibn Ömer (radıyallahu anh)’dan yapılan rivayete göre, adı geçen bayram günü (evinden) çıkıp (mescide gitti, bayram namazını kıldı). Ancak ne bundan önce, ne de sonra nafile kıldığı görülmedi. O, Rasulullah Efendimiz (sal#691 lallahu aleyhi ve sellem)’in de böyle yaptığını hatırlattı.”
وعن أبي سَعِيدٍ رَضِيَ الله عَنْهُ عَن النبي صَلَّ اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ كَانَ لا يُصَلَّى قَبْلَ الْعِيدِ شَيْت فَإِذَا رَجَعَ إلى منزلِهِ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ.
Ebu Said (radıyallahu anh)’dan yapılan rivayete göre: “Rasulullah Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bayram namazından önce hiçbir şey kılmazdı. Ancak namazı kılıp evine dönünce iki rekat (nafile) kılardı.
Ayrica Buhari bu babda şunu nakletmiştir: “Bayram namazından önce
nafile kılmak mekruhtur.
Hadis-i şerifle İlgili Mezheplerin ictihad Ve Yorumları
Hanefiler’e göre: Bayram namazından, yani hutbe okunduktan sonra nafile namaz kılmak müstehabdır. Hanefiler bu hususta daha çok Hz. Ali Efendimiz (adyallahu anh)’dan yapılan rivayetle çıkarım yapıp onunla ilgili birtakım şahitleri de dikkate almışlardır.
Böylece bayram namazından önce evde veya camide, bayram, namazından sonra ise camide nafile namaz kılmak mekruhtur. Zira Rasulullah Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem)’in sadece namazdan sonra evine döndüğünde iki rekat nafile kıldığı bilinmektedir.
Şafiîler’e göre: İmamdan başkasına bayram namazından önce nafile kılmak mekruh değildir. İmama ise, hem namazdan önce, hem de sonra mekruhtur,
Hanbeliler’e göre: Bayram namazından önce ve sonra hem imamin, hem de ona uyanların -ister camide, isterse evde olsun-nafile kılmaları mekruhtur.
Bu, aynı zamanda İbn Abbas ve İbn Ömer (radıyallahu anhuma)’nın da mezhebidir.
Malikiler’e göre: Bayram namazından ne önce, ne de sonra musalla (açık hava namazgah) da nafile kılınmaz. Cami ve mescidde ise, İmam Malik’ten iki rivayet nakledilmiştir. Ancak namazdan sonra eve dönüldüğünde nafile kılmakta bir sakınca yoktur.
Konuyla İlgili Diğer Hadis-i Şerifler Ve Tahliller
690 nolu İbn Abbas hadisi sahihtir ve delil olarak gösterilmeye elverişlidir.
Tirmizi ile İbn Mace bu hadisi şu fazlalıkla nakletmişlerdir: “Bayram namazından (ve hutbesinden) sonra Rasulullah Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) kadınların bulunduğu kısma gelerek -ki Bilal da onlarla birlikte bulunuyordusadaka vermelerini emretti. Bunun üzerine kadınlar yüzüklerini ve gerdanlıklarını çıkanp tasaddukta bulundular.”
nolu İbn Ömer hadisini aynı zamanda Hakim tahric etmiştir ve o da diğeri gibi sahihtir. Nitekim Tirmizi de bunu sahihlemiştir. Aynı hadisi Taberani başka bir tarikle nakletmiştir. Ancak isnadında Cabir el-Cu’fi bulunuyor ki, bu zat metruk kabul edilmiştir.
692 nolu Ebu Said hadisini Hakim tahric etmiş ve sahihlemiştir. Ancak isnadında Abdullah b. Mubammed b. Akil bulunuyor ki, bu zat hakkında birtakım şeyler söylenmiştir: Ibn Main onun zayıf olduğunu, İbn Huzeyme, “Onun hadisi delil sayılmaz.” demiştir.
Bu babda İbn Mace’nin Abdullah b. Amr (radıyallahu anh)’dan, Bezzar’ın Ali ve İbn Abbas (radıyallahu anhuma)’dan yaptıkları şu rivayet bulunuyor: “Amr b. Hurays diyor ki: “Ali b. Ebi Talib (radıyallahu anh) ile birlikte bir bayram günü çıkmış bulunuyorduk. Bir grup insan ondan bayram namazından önce ve
sonra nafile namazdan sordular. Hz. Ali Efendimiz (radıyallahu anh) onlara bu hususta bir cevap vermedi. Az sonra bir başka grup gelip aynı şeyden sordu, onlara da cevap vermedi. Sonra namaz kılınacak yere vardık ve cemaate namaz kıldırdı; yedi ve beş defa tekbir getirdikten sonra hutbe irad etti ve sonra da (minberden) inip bineğine bindi. Orada bulunanlar: “Ya Emirel-Mü’minin! Bunlar namaz kılan topluluktur (onlara bir cevap vermedin)” dediler. O da şöyle buyurdu: “Sizin benden sorduğunuz sünnet namazı ben de yapmayı ummadım. Rasulullah Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bayram namazından ne önce, ne de sonra namaz kılmıştır. Artık isteyen kılar, isteyen terkeder. İster misiniz namaz kılan bir cemaati menedip, namaz kılan bir kulu ondan meneden durumuna mı düşeyim!”
el-Iraki: “Bu rivayetin isnadında İbrahim b. Muhammed b. Numan elCu’fi bulunuyor ki ben onun durumuna tam vakıf değilim. Ama geri kalan ricalinin hepsi sahihtir, demiştir.”
Böylece Hz. Ali Efendimiz (radıyallahu anh), bayram namazından önce ve sonra namaz kılanlara “kılmayın” demeyi uygun görmediğini belirtmiş oluyor. O günlerde konunun yanlış anlaşılır endişesiyle böyle bir düşünceye sahip olması ihtimallerden biridir.
Taberani’nin el-Kebir’de İbn Mes’ud (radıyallahu anh)’dan yaptığı bir rivayet bulunuyor: “Bayram günü imam henüz çıkmadan namaz kılmak sünnetten sayılmamıştır.”
Bunun ricalinin hepsi sika (güvenilir) dir.
Bu konuda yine Taberani’nin el-Kebir’de Ka’b b. Ucre (radıyallahu anh)’dan yaptığı bir rivayette, adı geçen sahabinin oğlu Abdulmelik diyor ki: “Ka’b b. Ucre (radıyallahu anh) ile birlikte bayram namazının kılındığı yere gittik. İmam gelinceye kadar o oturdu, namaz kılmadı, imam namaz kıldırıp ayrılınca camidekiler de bir dizi halinde aynlmaya başladı. Ben: “Bunlan görmüyor musun?” dedim. O bana şöyle cevap verdi: “Bu bid’attir ve sünneti terktir.”
El-Iraki bu rivayetin isnadının ceyyid olduğunu belirtmiştir.
Bununla beraber yine Taberani el-Kebir’de İbn Ebi Evfa (radıyallahu anh’dan yaptığı rivayetle, bayram namazından önce ve sonra nafile (sünnet) namaz olmadığını belirtmeye çalışmıştır ki, o rivayet şöyledir: “Rasulullah Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) bayram namazından önce de, sonra da (nafile) namaz kalmamıştır.”
Ancak yapılan ciddi araştırma ile bu rivayetin isnadında Kaid Ebul-Verka’ bulunuyor ki, bu zat metrükû’l-hadistir.
Böylece rivayetlerin hepsini biraraya getirdiğimiz zaman, bayram namazından önce ve sonra sünnet namaz olmadığı ağırlık kazanır. Nitekim İbn Abbas ve İbn Ömer’in de mezhebi budur.
Hadis-i Şeriften Çıkarılan Hükümler
1. Bayram namazından önce ve sonra sünnet namaz yoktur.
2. Hanefi imamlarından bir kısmına göre, bayram namazından sonra evine dönen kimsenin nafile olarak iki rekat namaz kılması müstehabtır. İmam Malik de aynı görüştedir.
3. Şafiî imamlarına göre, bayram namazından önce cemaatin nafile kılmasında bir sakınca yoktur. İmamın kılması ise mekruhtur.