Paylaş
Adem Ne Demek?
Question
Adem ne anlama gelir?
“Âdem” kelimesi ıstılahta insanlığın atası anlamına gelmekle beraber; İbranicesi “Adam” olan kelime, toprak ve yer manasındadır. Müfredat sahibi Râgıb el-İsfahâni, Âdem ismini toprak ile ilişkilendirir. “Renginin esmer oluşundan dolayı Âdem denilmiştir” der. Hatta “raculun âdem” yani Âdem gibi adam “esmer adam” demektir.
Kur’an yalnızca Âdem’in değil tüm insanlığın topraktan yaratıldığını söylemesi toprağın tüm besinlerin kaynağı olduğuna atıf içindir. Anâsır-ı erbaa’yı hava, su, toprak ve ateş karışımından çamur teşekkül eder. Onun için insan âlemin özüdür.
Zaten Bakara süresinde anlatıldığı üzere kendisine isimler sorulduğunda meleklerin cevap veremeyip insanın kolaylıkla bunları dillendirebilmesi benliğinin tabiata yabancı olmamasından olsa gerek. İnsan küçük bir dünya ve dünya büyük insan olmasından dolayı Âdem özünü bildiği için eşyanın isimlerini kolaylıkla dillendirebilmiş olsa gerek.
Son jeo ekolojik zaman bundan 10 12 bin yıl önce yaşanmıştır. İbni Haldun’un ifadesiyle sular kuzeye çekilince, Henry Bergson’un benzetmesiyle bir havai fişekten bin türlü yeni rengin çıkması gibi, İbni Tufeyl ve İbni Sina’nın Hayy b. Yekzan isimli romanında olduğu gibi tabiatın bağrından bir canlının çıkması gibi Âdem de toprağın bağrından çıkmıştır. Toprağın rahminde, su ve hava karışımıyla ve güneşin ışığıyla çamur mayalandı ve ilâhi kudretin eliyle şekillendirilerek Allah’ın Hayy ismi tecelli etti.
Dolayısıyla ilâhi irade dışarıdan değil içeriden bir kuvvetle inkişaf etti. İlâhi irade yani Allah’ın Hayy sıfatı, maddenin potansiyel kuvvetinde tecelli etti ve bu tecelli hayata dönüştü. Varlığa yayılan Allah’ın Hayy sıfatı ile madde hareketlendi.
O halde Âdem’in doğası tabiatla münasip yaşayan bir doğadır ki buna “fıtrat” denir. Eskilerin ifadesiyle insan bu âlemde bir misal-i musağğar olduğundan tabiatta cari olan yasalar insan için ve insan için geçerli yasalar tabiat için de geçerlidir. Onun için Âdem, mevsimler gibidir. Kişi iç dünyasında yaşar, kimi zaman yazı, kimi zaman bahar gibi umutlanır ve kimi zaman güz gibi mahzunlaşır. Arapça harflerle Âdem veya Adam; Elif dal ve mim harfleriyle yazılır. Elif kıyama benzer, dal rüku gibidir ve mim secde halidir sanki. Âdem olmak O’na kul olmak ile mümkün dercesine. Zaten her şey O’nu tesbih eder lisan ı haliyle…
Ne diyordu Atina sokaklarında elindeki fenerle dolaşan diyojen: “Adam arıyorum!”
Adam olmak Âdem olmaktı. Kusurlu, aciz ve muhtaç olduğunun farkında olmaktı.
BENZER KONULAR:
Answer ( 1 )
Adem kelimesinin lügatta bulunan anlamı; toprak ve yer manasındadır. Dini ıstılahta Adem ise; insanlığın atası anlamına gelmektedir.