SÜNNET VAHİY MİDİR?

Giriş

İslam dini, temel kaynaklarını Kur’ân-ı Kerîm ve Sünnet olarak belirlemiştir. Kur’ân’ın lafız ve mana olarak Allah’tan vahyedildiği konusunda ittifak vardır. Ancak Sünnetin de vahiy kaynaklı olup olmadığı, İslam alimleri arasında önemli bir tartışma konusu olmuştur. Bu makalede, sünnetin vahiy ile ilişkisi, ayetler ve sahih hadisler ışığında ele alınacaktır.

1. Vahiy Nedir?

Vahiy, Allah Teâlâ’nın dilediği bilgileri peygamberlerine gizli bir şekilde bildirmesidir. Kur’ân’da vahyin çeşitlerinden bahsedilmiştir:

“Bir insana Allah’ın vahyetmesi dışında, onunla perde arkasından konuşması veya bir elçi (melek) gönderip izniyle dilediğini vahyetmesi mümkün değildir.“
(Şûrâ Sûresi, 42/51)

Bu ayetten anlaşıldığı üzere, vahiy sadece kelimelerle değil, çeşitli şekillerde de gerçekleşebilir.

2. Sünnetin Kaynağı: Vahiy

Kur’ân, Peygamber Efendimiz’in (sallallahu aleyhi ve sellem) söz ve fiillerinin de vahye dayalı olduğunu beyan etmektedir:

“O, kendi hevasından konuşmaz. O (söyledikleri) ancak kendisine vahyedilen bir vahiydir.“
(Necm Sûresi, 53/3-4)

Bu ayetler, Resûlullah’ın (s.a.v.) sadece Kur’ân’ı tebliğ etmediğini, onun dışında da vahye mazhar olduğunu açıkça göstermektedir.

Ayrıca başka bir ayette şöyle buyrulmuştur:

“Sana Kitab’ı ve hikmeti indirdik ve bilmediğin şeyleri sana öğrettik.“
(Nisâ Sûresi, 4/113)

Buradaki “hikmet”, birçok müfessire göre, sünneti ifade etmektedir. Zira Resûlullah’a sadece Kitap (Kur’ân) değil, onun açıklaması olan hikmet de verilmiştir.

3. Hadislerle Sünnetin Vahiy Oluşu

Peygamber Efendimiz (s.a.v.), sünnetin de bir çeşit vahiy olduğunu şu şekilde açıklamıştır:

Mikdâm bin Ma’dîkerib’den rivayet edildiğine göre, Rasulullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:

“Bana Kur’ân ve onunla birlikte onun bir benzeri (sünnet) verildi.“
(Ebû Dâvûd, Sünnet 6; İbn Mâce, Mukaddime 2; Ahmed b. Hanbel, Müsned 4/131)

Bu hadis, Resûlullah’a Kur’ân ile beraber Kur’ân’ın dışında da vahiy geldiğini açıkça ifade eder.

Bir diğer hadiste de şöyle buyurulmuştur:

“Dikkat edin! Bana Kur’ân ve onunla beraber bir misli daha verildi. Yakında karnı tok, rahat koltuğuna kurulmuş bir adam gelecek ve diyecek ki: ‘Size sadece şu Kur’ân yeter; onda neyi helal bulursanız helal kabul edin, neyi haram bulursanız haram kabul edin.’ İyi bilin ki, Allah’ın Rasulü’nün haram kıldığı şey de Allah’ın haram kıldığı gibidir.“
(Ebû Dâvûd, Sünnet 6; Tirmizî, İlim 10; İbn Mâce, Mukaddime 2)

Bu hadis açıkça gösteriyor ki, Peygamberimizin haram kıldığı şeyler de Allah’ın hükmü gibidir. Yani sünnet, keyfi bir uygulama değil, vahye dayalıdır.

4. Sünnetin Vahiy Olduğuna İslam Âlimlerinin Yaklaşımı

İmam Şâfiî (rahimehullah), sünnetin de bir çeşit vahiy olduğunu savunmuştur. Ona göre vahiy ikiye ayrılır:

Metluv Vahiy (Okunan Vahiy): Kur’ân-ı Kerîm.

Gayr-i Metluv Vahiy (Okunmayan Vahiy): Sünnet.

İbn Hacer el-Askalânî, Fethu’l-Bârî adlı eserinde, Peygamber Efendimiz’in bütün söz ve fiillerinin vahiyden kaynaklandığını, sadece bazı dünyevî işlerde (mesela savaş taktiği gibi konularda) kişisel içtihadının olabileceğini ifade etmiştir.

5. Sünnetin Vahiy Olmadığı Konular

Her ne kadar sünnet esas olarak vahiy kaynaklı olsa da, Peygamberimizin bazı beşerî (insanî) davranışları tamamen vahiy ürünü olmayabilir. Örneğin:

Dünyevî tecrübeler: Tarım konusunda ashabına “Siz dünya işlerini daha iyi bilirsiniz” demesi (Müslim, Fedâil 139).

Savaş taktikleri: Bedir Savaşı öncesi ordu yerleşiminde sahabenin önerisini kabul etmesi.

Bu istisnalar, dinî hüküm koymada değil, tamamen günlük dünyevî meselelerde geçerlidir.

Sonuç

Sonuç olarak sünnet, büyük oranda vahye dayalıdır. Kur’ân ve sahih hadisler, Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) sözlerinin, fiillerinin ve onaylarının Allah tarafından bir tür vahiy ile desteklendiğini açıkça göstermektedir. Dolayısıyla, Kur’ân’ı doğru anlamak ve yaşamak için sünneti vahiy gibi kabul etmek zorunludur. Sünneti reddetmek, Kur’ân’ın emrettiği “Resûl’e itaat” ilkesine aykırı düşer.

Kullanılan Kaynaklar

Kur’ân-ı Kerîm: Şûrâ 42/51, Necm 53/3-4, Nisâ 4/113

Hadis kaynakları: Ebû Dâvûd, Sünnet 6; İbn Mâce, Mukaddime 2; Tirmizî, İlim 10; Müslim, Fedâil 139; Ahmed b. Hanbel, Müsned

İslâm âlimlerinin görüşleri: İmam Şâfiî, İbn Hacer el-Askalânî

Dini Siteler

BENZER KONULAR:

• Sünnet nedir 5 tane örnek?
• Sünnet ne demek? Kısaca
• Müekket Sünnet ne demek? Kısaca
• Kavli Sünnet ne demek? Kısaca
• Gayr-i Müekked Sünnet ne demek? Kısaca
• Tümünü görüntüle.
• Mucize ve Vahiy ne demektir?
• Hz. Muhammed’e (s.a.v.) ilk Vahiy nerede ve nasıl gelmiştir?
• Gayr-i İlahi Vahiy ne demek? Kısaca
• Vahiy ne demek sözlük anlamı
• Vahiy ne Demek? Kısaca
• Tümünü görüntüle.
• Dini soru sor cevap al
• Dini soru sor cevap al Sitesi Hakkında Bilgi
• Dini soru sor cevap al “Site Kuralları”
• Dini sorulara hocalar neden farklı cevap veriyorlar
• Dini Soru Sor Hocalar Cevaplıyor
• Tümünü görüntüle.