Cenazenin (ölü) üstüne neden demir-bıçak koyarlar?

Vefat eden insanın bir serir üzerine yatırılıp karnının üstüne bir ağırlık koymakla ilgili rivayetlere bakalım. Bu konu ile ilgili iki eser İmam Beyhaki’nin “Sünenü’l-Kübra” sında mevcuttur. Orada şöyle denmektedir: ikrime mevla-i ibn Abbas’dan (oda) “…Abdullah İbni Abbas(r.a)’tan, dedi ki:)

“Rasulullah (s.a.s) (cenazesinin) hazırlığı (yapıldığı) üç(günün) boşluğunda, evinde seririnin üzerine koyuldu.

Ve ölünün karnına bir ağırlık konması ile ilgili olarakta: “…. Ebu Halid el-Medeni Abdullah bin Adem’den” dedi ki: “Enes bin Malik’in kölesi güneş battığı (yani akşam üzeri) öldü.

(bunun üzerine) “Enes bin Malik (r.a)” dedi ki:

“Onun karnının üzerine bir demir (parçası) koyunuz”. (İmam Beyhaki bundan sonra şunları kaydetmiştir).

Şabi’ye ölen kimsenin karnının üstüne kılıç konulması soruldu, dedi ki: “(Ölünün) şişmesinden korkulmadığında konulmaz.

İmam Şafii(rh.a) dedi ki: Bazı tecrübe ehlinin iddia ettiğine göre O (yani demir) (karnın) süratlice şişmesi üzerine konulur.

CEVAP:

Evet, vefat eden kişinin karnının üzerine bir ağırlık konulmasıyla ilgili bu rivayetler fıkıh ve hadis kaynaklarında yer almaktadır. Özellikle İmam Beyhakî’nin “Sünenü’l-Kübrâ” adlı eserinde bu konuda çeşitli rivayetler aktarılmıştır. Bahsettiğiniz rivayetleri ve bu uygulamanın dayandığı delilleri aşağıda özetleyelim:

📜 1. Abdullah ibn Abbas (r.a.)’ın Rivayeti
İkrime, İbn Abbas’tan rivayetle şöyle der:

“Rasûlullah (s.a.v.), vefatının ardından evinde bir seririn (yatak/taht) üzerine konulmuştu.”
(Beyhakî, Sünenü’l-Kübrâ)

Bu rivayet, doğrudan ağırlık konulmasına dair değil ama vefat edenin serir (yatak) üzerine konulmasının sünnete uygun olduğuna delildir.

📜 2. Enes bin Malik’in Kölesi ile İlgili Rivayet
Ebu Hâlid el-Medenî’nin, Abdullah bin Adem’den nakline göre:

“Enes bin Mâlik’in (r.a.) kölesi akşam üzeri vefat etti. Bunun üzerine Enes (r.a.) şöyle dedi:
‘Onun karnının üzerine bir demir parçası koyunuz.’”
(Beyhakî, Sünenü’l-Kübrâ)

Bu rivayet, sahabeden bir uygulama örneği sunar. Burada tıbbî-tecrübî bilgiyle hareket edildiği anlaşılır.

📜 3. Şa‘bî’nin Görüşü
Bir kimse Şa‘bî’ye ölenin karnına kılıç koymanın hükmünü sorar. O da:

“Şişmesinden korkulmuyorsa konulmaz.”
(Beyhakî, Sünenü’l-Kübrâ)

Bu söz, uygulamanın amaçsal yönünü vurgular: ölenin karnının şişmesini önlemek.

📜 4. İmam Şâfiî’nin Yorumu
İmam Şâfiî (rh.a) der ki:

“Tecrübe ehli kimselerden bazılarının söylediğine göre, demir karnın çabuk şişmesini önlemek için konulur.”

Bu ifade, uygulamanın geleneksel bir tecrübe ve pratik bilgiye dayandığını ortaya koyar. Şâfiî mezhebi alimleri bunu caiz ve mübah saymışlardır.

🔎 Fıkhî Değerlendirme
Ölünün karnının şişmesini önlemek amacıyla uygun bir ağırlık (tahta, taş veya metal parçası) konulması, tıbbî ve deneysel bilgiye dayalı bir örfî uygulamadır.

Bu konuda ayet veya sahih hadis olmamakla birlikte, sahabe uygulamaları ve fukaha görüşleri ile şekillenmiştir.

Günümüzde bu uygulama bazı yerlerde sürmektedir, özellikle sıcak bölgelerde vücut şişmesini önlemek için tercih edilebilmektedir.

📚 Kaynaklar:
Beyhakî, Sünenü’l-Kübrâ, Kitâbü’l-Cenâiz

İbn Kudâme, el-Muğnî

Nevevî, el-Mecmû‘

Şevkânî, Neylü’l-Evtâr

Dini Siteler

BENZER KONULAR:

• Ölünün arkasından ağlama konusunda hadisler
• Nazar ve Haset nedir, Nazardan ve Hasetten nasıl korunmalıyız?
• Demirleri eriten suları donduran dua Türkçe Arapça
• Abdülhamid isminin anlamı, kökeni ve hayat hikayesi
• 1-5 ve 10 kuruş demir paraları satmak caiz midir
• Tümünü görüntüle.
• Nazar, esneme ve gözyaşı ağırlık yapar mı
• Uykuda ağırlık
• Namaz kılarken üzerimde bir ağırlık oluşuyor
• Nazar ağırlık yapar mı
• Kandil günleri üzerime ağırlık çöküyor
• Tümünü görüntüle.
• Dini soru sor cevap al
• Dini soru sor cevap al Sitesi Hakkında Bilgi
• Dini soru sor cevap al “Site Kuralları”
• Dini sorulara hocalar neden farklı cevap veriyorlar
• Dini Soru Sor Hocalar Cevaplıyor
• Tümünü görüntüle.