Ölmek üzere olan kişiyi kıbleye çevirmek farz mı sünnet mi?

Question

Ölmek üzere olan kişinin yüzünü kıbleye çevirmek gerekli midir?

Ölmek üzere olan kişiyi kıbleye çevirmek, İslami kaynaklarda tavsiye edilen bir uygulamadır. Bu konuda hem hadisler hem de fıkıh âlimlerinin görüşleri bulunmaktadır. Detaylı bir şekilde ele alalım:

1. Deliller ve Hadisler
a) Hadisler:
Ebû Katâde (r.a.)’den rivayet edilen bir hadiste Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“Ölünün en hayırlısı, öldüğü zaman kıbleye yöneltilmiş olanıdır.”
(Taberânî, el-Mu‘cemü’l-Kebîr, 13431; Beyhakî, es-Sünenü’l-Kübrâ, 3/408)

Hz. Ali (r.a.)’den rivayet edilen bir hadiste Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
“Ölmek üzere olan kimseyi kıbleye çevirin.”
(Dârekutnî, Sünen, 3/176; Beyhakî, es-Sünenü’l-Kübrâ, 3/408)

Bu hadisler, ölmek üzere olan kişinin yüzünün Kâbe’ye dönük olmasının müstehap (sevap kazandıran bir davranış) olduğunu göstermektedir.

b) Sahabe Uygulaması:
Hz. Ömer (r.a.) vefat ederken, “Beni kıbleye çevirin” demiştir. (İbn Sa‘d, Tabakât, 3/350)

2. Fıkhi Görüşler
İslam âlimleri, ölmek üzere olan kişinin sağ yanı üzerine kıbleye döndürülmesini tavsiye etmişlerdir:

Hanefî Mezhebi:
Ölüm halindeki kişinin sağ tarafına yatırılıp yüzünün kıbleye çevrilmesi müstehaptır. (İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr, 2/218)

Şâfiî Mezhebi:
Ölüm anında kişinin sırtüstü yatırılıp ayaklarının kıbleye gelecek şekilde konulması da caiz görülmüştür. (Nevevî, el-Mecmû‘, 5/104)

Mâlikî ve Hanbelî Mezhepleri:
Sağ yanına çevrilip kıbleye yöneltilmesi sünnettir. (İbn Kudâme, el-Muğnî, 2/368)

3. Hükmü ve Önemi
Bu uygulama farz veya vacip değil, müstehap (sevap kazandıran bir sünnet) olarak kabul edilir. Ancak şu durumlarda istisnalar olabilir:

Kişi aşırı acı çekiyorsa ve hareket ettirilmesi zarar veriyorsa,

Tıbbi sebeplerle (yoğun bakım vb.) mümkün değilse,

Ani ölümlerde fırsat bulunamadıysa,
terk edilebilir.

4. Ölüm Sonrası Kıbleye Çevirme
Öldükten sonra cenazenin kıbleye çevrilmesi gerekmez, çünkü bu durumda asıl olan tecvid (kefenleme) ve defindir. Ancak yıkanırken ve bekletilirken kıbleye yöneltmek iyidir.

Sonuç
Ölmek üzere olan kişinin kıbleye çevrilmesi, Peygamberimiz (s.a.v.)’in sünneti ve İslami gelenekte önemli bir uygulamadır. Mümkünse yapılmalı, ancak zorluk varsa terk edilebilir.

Kaynaklar:

Taberânî, el-Mu‘cemü’l-Kebîr

Beyhakî, es-Sünenü’l-Kübrâ

Dârekutnî, Sünen

İbn Âbidîn, Reddü’l-Muhtâr

Nevevî, el-Mecmû‘

İbn Kudâme, el-Muğnî

Bu konuda daha detaylı bilgi için fıkıh kitaplarının “Cenâiz” bölümlerine bakılabilir.

Dini Siteler

Ölmek üzere olan (mevta) bir kişiyi kıbleye çevirmek farz değil, sünnettir.

Diyanet’in Görüşü:
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın verdiği fetvalara göre:

Can çekişmekte olan bir Müslüman kişi, yüzü kıbleye gelecek şekilde sağ yanına çevrilerek yatırılır. Bu mümkün değilse, sırt üstü yatırılıp yüzü kıbleye çevrilir. Bu uygulama, Peygamber Efendimiz’in (s.a.s) tavsiyesi doğrultusunda yapılır.
Kaynak: Diyanet Fetva Arşivi

Deliller:
Hadis:
Resûlullah (s.a.s), ölüm döşeğindeki kimseleri kıbleye çevirmeyi tavsiye etmiştir:

“Kardeşiniz öldüğünde onu kıbleye çevirin.”
(Beyhakî, Şuabu’l-İman, 7/10)

Fıkıh kitapları:
Hanefi mezhebi başta olmak üzere, dört mezhepte de bu uygulama sünnet kabul edilmiştir.

Nasıl Kıbleye Çevrilir?
En faziletli şekli: Sağ yanına yatırılarak yüzü kıbleye döndürülür (tıpkı mezara yatırılır gibi).

Bu mümkün değilse: Sırtüstü yatırılır ve başı biraz kaldırılarak yüzü kıbleye çevrilir.

Özetle: Ölmek üzere olan kişiyi kıbleye çevirmek farz değil, sünnettir. Bu, vefat eden kişinin son anlarını kıbleye dönük olarak geçirmesi açısından dinen tavsiye edilen güzel bir uygulamadır.

BENZER KONULAR:

çözüldü 2
2025-04-19T11:55:44+03:00 1 Son Cevaplar 14 görüntüleme
2
Dini Soru Cevap

Dini Soru Cevap

Her soru cevap verilmeye değerdir, yeter ki aynı konu bize sorulmuş olmasın ve kurallara uygun sorulsun. Lütfen soru yollamadan önce aynı konu var mı diye \\\\"ARAMA\" yapınız. Konu altına yazılan sorulara öncelik tanıyoruz.. Bilginize

Takip Et

Answer ( 1 )

  1. Melle
    1
    2025-04-21T15:43:16+03:00
    Cevapla

    Ölmek üzere olan kişinin yüzünü kıbleye çevirmek, farz değil, sünnettir. İslam’da ölüm anı ve ölüm sonrasındaki işlemlerle ilgili belirli bir takım hükümler vardır. Ancak bu konuda farz veya sünnet olma farkını anlamak önemlidir.

    Ölmek Üzere Olan Kişiyi Kıbleye Çevirmek:

    • Peygamber Efendimiz (s.a.v), bir kişinin ölüm anında yüzünü kıbleye doğru çevirmeyi sünnet olarak önermiştir. Bu konuda hadisler bulunmaktadır. Ancak bu uygulama, farz değildir, sünnettir. Ölüm anındaki kişinin kıbleye çevrilmesi önerilir ama bu zorunlu bir şey değildir.

      Peygamber Efendimiz (s.a.v), sünnet olarak şöyle buyurmuştur:

      “Ölmek üzere olan kimseyi kıbleye çevirin.” (Buhârî, Mezâlim, 25; Müslim, Îmân, 343)

    • Bu hadis, ölüm anındaki kişinin ruhunun huzur içinde olmasını sağlamak, ölümün İslam’a uygun bir şekilde gerçekleşmesini temin etmek amacıyla yapılır. Kıbleye dönmek, İslam’da imanı simgeler ve kişinin son anlarında Allah’a doğru yönelmesini ifade eder.

    Kıbleye Çevirmemenin Durumu:

    • Kişi, ölüm anında kıbleye yöneltilmemişse, bu durum İslam’ın temel kurallarına aykırı değildir. Yani, bu bir zorunluluk değildir. Ancak sünnet olan bir uygulamayı terk etmek, kişinin son anlarında gönlünün huzurlu olmasına engel olabilir.

    • İslam’da, ölen kişinin yüzünü kıbleye çevirmek, kişinin ölümünden sonra yapılacak cenaze işlemleriyle ilgili olmayıp, yalnızca ölüm anında önemlidir. Yani, kişinin ölüm anında kıbleye yöneltilmesi, onun son yolculuğunda Allah’a doğru yönelmesini ifade eden manevi bir yönelimdir.

    Sonuç:

    Ölmek üzere olan kişiyi kıbleye çevirmek farz değil, sünnettir. Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) önerisiyle, bu uygulama kişinin son anlarında İslam’a uygun şekilde bir yönelimde bulunmasına yardımcı olmak amacıyla yapılır. Ancak bu bir zorunluluk değil, sünnettir. Eğer yapılmazsa, kişi herhangi bir günah işlemiş olmaz.

    En iyi cevap

Cevapla