İSTİSKA NAMAZI VE DUASI

İstiska, belirli hassasiyetlere dikkat ederek yağmur talebinde bulunmak için dua etmektir. Yani yağmur istemek için yapılan duanın namazıdır.

İstiska namazı, sünnet olan bir namazdır. Delili, Abdullah b. Zeyd’in su sözüdür: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yağmur duası için çıktı ve kıbleye dönerek dua etmeye başladı. Elbisesini ters çevirdi, iki rekat namaz kıldı ve bu namazda kıraati açıktan okudu. ”

Bayram ve küsuf namazlarında da olduğu gibi es-salâtu câmia denilerek ilan edilir. Bayram namazları ve başkalarında olduğu gibi devlet başkanının izni şart olmayan bir namazdır.

Vakti, kılınış şekli ve hükümleri, bayram namazı gibidir. Delili, İbn Abbas radıyallahu anhuma’nin şu sözüdür: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem bu namazı iki rekat kıldı ve aynen bayram namazını kıldığı gibi kıldı. ”

İmam insanlarla beraber yağmur duası için çıkarsa, onlara vaaz ve nasihatte bulunur, tevbe etmelerini ister ve zulümleri terk etmelerini emreder. Şüphesiz Allah Teâla’ya isyan etmek kıtlık sebebidir. Takvayla yaşamak ise bereket sebebidir. Allah Teâla şöyle buyurmuştur:

“Eğer, o memleketlerin halkları iman etseler ve Allah’a karşı gelmekten sakınsalardı, elbette onların üstüne gökten ve yerden nice bereketler(in kapılarını) açardık, fakat yalanladılar. Biz de et tikleri yüzünden onları yakalayıverdik.” (Araf, 96)

Yağmur duası namazı için temizlenilir, ama koku sürülmez ve zinet elbisesi giyilmez, çünkü o gün, huşuyla davranılacak ve boyun eğilecek bir gündür.

Yağmur duasına huşuyla, tevazuyla ve boyun bükerek çıkılması lazımdır. Bunun delili de Ibn Abbas radiyallahu anhuma’nin şu sözüdür: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yağmur duasına çıktı ve çıkarken tevazulu bir şekilde, huşu içinde ve boyun bükerek çıkmıştır. ”

Yağmur duası için çıkılırken dindar, salih ve yaşlı kişiler özellikle tercih edilir. Şüphesiz bunların bu duada bulunmaları, duanın kabul nü ve hemen icabet edilmesini sağlayacaktır.

Yine yanlarına çocuklar, yaşlı kadınları, hatta hayvanları da alma ları mubahtır, ancak müstehap değildir. Çünkü bu konuda Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den bize gelen bir nakil yoktur.

O bölgede bulunan gayrimüslimler de farklı bir mekanda tek başlarına çıkabilirler. Ancak bunların çıkışının da aynı olması gerekir. Şüphesiz onların başka günlerde çıkması halinde yağmurun yağması onların çıkış gününe rastlarsa, bu, onlar için bir fitneye sebep olacaktır. Belki de bu sadece onlar için değil başkaları için de bir fitne çıkaracaktır. Müslüman olmayanların yağmur duası için çıkmalarına mani olunmaz. Çünkü onlar da rızık talebi için çıkabilirler. Yağmur duası için çıkıldığı zaman imam onlara iki rekat namaz kıldırır ki, bu namazın şekli aynı bayram namazları gibidir.

Yağmur duasında salih kimseleri vesile ederek, onları öne çıkararak dua etmek caizdir. Onlar dua ederlerken insanlar da “amin” derler. Şüphesiz bu fiil, bizzat Ömer radıyallahu anh tarafından Abbas radıyallahu anh vesile kılınarak gerçekleştirilmiştir. Yine Muaviye de aynı şekilde Yezid b. Esved el-Cüraşi’yi vesile kılarak yağmur duasında bulunmuş tur. Yine Muaviye bir başka yağmur duasında Dahhak b. Kays’ı vesile ederek dua etmiştir.

İmam, onlara namaz kıldırdıktan sonra tek olmak üzere bir hutbe irad eder. Şüphesiz Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den, birden fazla hutbe irad ettiğine dair bize bir haber gelmemiştir. İmam hutbeyi minberinin üzerinde verir.

Bayram hutbelerinde olduğu gibi hutbesini Allah Teâla’ya hamd ederek başlatır. Delili de İbn Abbas radıyallahu anhuma’nın şu sözüdür: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yağmur duasında, aynen bayram günü yaptıkları gibi yaptı.

Imam yağmur duasında çokça istiğfarda bulunur, Kur’an-1 Kerim’deki bağışlanma ayetlerini çokça okur. Bunlara bir örnek: Allah Teâla şöyle buyurmuştur:

“Rabbinizden mağfiret dileyin; çünkü O çok bağışlayıcıdır.” (Nuh, 10)

İmam duasını çokça uzatır. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem için çokça salat ve selamda bulunur. Şüphesiz bu, yardıma ulaşmada önemli bir vesiledir. İmam dua ederken ellerini semaya kaldırır, ellerinin üzeri, yani üst kısmı semaya doğru bakar. Delili, Enes radiyallahu anh’ın şu sözüdür: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yağmur duasında ellerini semaya kaldırdığı gibi hiçbir duasında bu derece yapmamış tır. Ellerini, koltuk altının beyazlığı görünecek kadar yukarı kaldırırdı.” Müslim’deki rivayet ise şöyledir: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem yağmur duasına çıktı ve elinin üst kısmını semaya getirecek şekilde işaret ederek duasını yaptı. ”

İmam yağmur duasına çıktığı zaman Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in yapmış olduğu gibi yapar ki onun yolunda yürümüş olsun; ar kasındaki ona tabi olanlar da kunut duasında olduğu gibi ona “amin” diyerek katılsınlar. Daha sonra hutbe esnasında kıbleye yönelir ve gizli bir şekilde şöyle dua eder:

“Allah’ım, Sen bize dua etmemizi emrettin, bizim duamıza icabet edeceğini va’dettin. Senin emrettiğin gibi Sana dua ediyoruz, Sen de va’dettiğin gibi dualarımızı kabul eyle.” Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem, “Insanlara sırtını döndü, kıbleye yöneldi ve dua etti, son ra da elbisesini çevirdi. ” Sonra elbisesini çevirir, bunu elbisenin sağını soluna, solunu da sağına gelecek şekilde yapar. Delili, Abdullah b. Zeyd’in rivayetidir:

O, “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in, yağmur duasına çıktığı zaman duasını çok uzattığına ve taleplerini çoğalttığına şahid oldum. dedikten sonra şöyle devam etmiştir: “Sonra kıbleye yöneldi, elbise sini, önü arkaya gelecek şekilde çevirdi. İnsanlar da onunla beraber çevirdiler. ” Elbiselerini çıkarıncaya kadar bu şekilde dururlardı. Çünkü Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den veya sahabe-i kiramdan, bize, cemaat döndüğü zaman elbiselerini eski haline çevirdiklerine dair hiçbir rivayet gelmemiştir. Eğer bu yağmur duasıyla suya kavuşurlarsa ne âlâ, aksi halde bunu ikinci ve üçüncü defa da bu şekilde devam ettirirler.

Yağmur yağmaya başladığı zaman biraz oldukları yerde ayakta beklemeleri sünnettir. Bu sudan abdest almak ve gusletmek de sün nettir. Yağmurla islanması için elbiselerini ve hayvanlarının semerlerini çıkarmaları da sünnettir.

Delili, Enes radıyallahu anh’ın şu sözüdür: “Bizler Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem ile beraberken yağmur yağdı. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem elbisesini açtı ki yağmur iyice ona ulaşsın. Biz dedik ki: ‘Ya Rasûlallah, bunu niçin yaptın?” Şöyle buyurdu: ‘Bu yağmur Rabbimden, yeni geliyor (Rabbimin henüz yeni yarattığı bir rahmetidir). ”

Eğer yağmur korkulacak derecede yağmaya devam ederse, şöyle demek sünnet olur: “Allah’ım, yağmuru üzerimize değil, çevremize yağdır. Allah’ım, yağmuru ovalara ve tepelere de yağdır. Allah’ım, yağmuru vadilere ve ağaçların yetiştiği yerlere yağdır.” Buhari ve Müslim’de rivayet edildiğine göre Enes radıyallahu anh şöyle demiştir: “Şüphesiz Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem bu şekilde dua etmiştir. ”

Yine bu durumda sünnet olan bir dua şekli de şudur: “Allah Teâla’nın fazlı ve bereketiyle yağmura kavuştuk.” Şu şekilde demek haram olur: “Yağmur bize sıkıntı verdi. Bunun delili de Buhari ve Müslim’de rivayet edilen Zeyd b. Halid el-Cüheni’nin şu rivayetidir: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem bize Hudeybiye’de geceden kalan semanın eserinde sabah namazını kıldırdı. Namaz sona erdiği zaman insanlara yönelip şöyle buyurdu: ‘Rabbinizin ne dediğini bilir mi siniz?’ Dediler ki: ‘Allah Teâla ve Rasûlü daha iyi bilir. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki: ‘Allah Teâla şöyle buyurdu: Kullarımdan Bana inanarak sabahlayanlar olduğu gibi kafir olarak sabahlayanlar da oldu. İnsanlardan «Allah Teâla’nın rahmeti ve bere ketiyle yağmura, O’nun rahmetine kavuştuk» diyenler Bana iman ettiler ve yıldızları inkar ettiler. «Falan yıldızlar sebebiyle yağmura kavuştuk.” diyenler ise Beni inkar ettiler, yıldızlara inandılar.

Eğer bir kimse yağmuru, yıldızlara izafe eder de Allah Teâla’yı bunun dışında tutarsa -ittifakla- kafir olur. Allah Teâla’ya izafe ettikten sonra “şu hava olayları” şeklinde demesinde bir sıkıntı yoktur. Şüphe siz bu durumda yağmuru direkt olarak onlara izafe etmemektedir. O zaman böyle söylemesi mekruh olmaz.

1-Muttefekun aleyh: Buhari 1025; Müslim 894.

2-Hasendir: Ahmed b. Hanbel, 4/41. (227) Sahihtir: Müslim 898.

3-Muttefekun aleyh: Buhari 1024, Müslim 894. (220) Hasendir. Ebu Davud, 1165; Tirmizi, 558; Nesai, 1508.

4-Hasendir: Tirmizi, 558; Nesai, 1506; Ibn Mace, 1266.

5-Muttefekun aleyh: Buhari 1031; Müslim 895.

6-Muttefekun aleyh: Buhari 933; Müslim 897. (229) Muttefekun aleyh: Buhari 846, Müslim 71.

KAYNAK: Helaller ve Haramlar

BENZER KONULAR:

• Hanefi mezhebine göre istiska (yağmur isteme) namazı
• İstiskâ ne demek? Kısaca
• Kıbleye doğru oturmak
• Oruç ne zaman farz kılındı, orucun çeşitleri nelerdir?
• Peygamberler ve salihler ile tevessül
• Tümünü görüntüle.