Paylaş
Gıybet ve suizan ne demektir
Question
AYET VE HADİSLERLE DEDİKODU VE KÖTÜ ZAN
Gıybet; bir kimsenin Müslüman kardeşini arkasından çekiştirmesi, duyunca üzüleceği veya beğenmeyeceği sözleri onun hakkında söylemesi veya onun gizli hallerini başkalarına ifşa etmesidir. Gıybet dil ile yapıldığı gibi kalp ile kaş-göz işaretleri, yazı ve hareketlerle de yapılır. Hangi şekliyle olursa olsun; bir Müslüman’ın, diğer Müslüman kardeşini gıybet etmesi, çekiştirmesi haramdır.
Su-i zanda bulunmak ise; başkaları hakkında işittiği yalan-yanlış haberleri araştırmadan, hakikatmiş gibi kabul etmek, onlar hakkında kötü fikir ve kanaat beslemek veya yanlış hüküm vermektir. Cenabı Hak, başta okuduğum ayeti kerimede gıybet ve su-i zannı yasaklamaktadır: “Ey iman edenler! Zannın birçoğundan sakının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurlarını ve mahremiyetlerini araştırmayın. Birbirinizin gıybetini yapmayın. Her hangi biriniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır mı? İşte bundan tiksindiniz! Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah tevbeyi çok kabul edendir, çok merhamet edendir”.(1) Ayrıca, Hümeze Suresinin birinci ayetinde de yüce Mevla: “İnsanları arkadan çekiştiren, kaş-göz hareketiyle alay eden her kişinin vay haline!” buyurarak, gıybet edenlerin çok çirkin bir ahlaka sahip olduklarına işaret etmektedir.
Bu ayetlerde Yüce Allah; niye su-i zandan, birbirimizin kusurlarını araştırmaktan, gizli hallerini ortaya çıkarmaktan, gıybetini yapmaktan yasaklamıştır? Dersiniz. Çünkü bu kötü huylar; toplumdaki birlik-beraberliği bozar, yersiz şüphelere sebep olur, iyi geçinme ve yardımlaşma duygularını siler, komşuyu komşuya, arkadaşı arkadaşa, kardeşi kardeşe güvenemez hale getirir de onun için yasaklamıştır. Sevgili Peygamberimiz bu konudaki bir hadisi şeriflerinde : (Ey diliyle İman edip, İmanları kalplerine inmeyen topluluk! Sakın Müslümanları çekiştirmeyin, onların gizli hallerini araştırmayın. Zira, kim din kardeşinin gizli kusurlarını araştırırsa, Allah da onun gizli kusurlarını açığa çıkarır. Kimin ki, Allah gizli kusurlarını açığa çıkarmak isterse, onu evinin içinde de rezil eder.) buyurmaktadır.(2) Biricik önderimiz bir başka hadislerinde ise: (Ben Miraca çıkarıldığımda, bir kavmin yanından geçtim. Bunlar, bakırdan tırnaklarıyla yüzlerini ve göğüslerini tırmalıyorlardı. Bunun üzerine:-Ya Cebrail, bunlar kimlerdir? Dedim. Şöyle cevap verdi:-Bunlar, insanların etini yiyen (yani gıybet eden ) ler,onların şeref ve namuslarına dokunanlardır,cevabını verdi.)(3) Allah’ın son peygamberi Hz. Muhammed (s.a.s) Müslüman’ı;(Müslüman o kimsedir ki, Müslüman kardeşleri onun dilinden ve elinden selamette olur.)(4) diye tarif etmişler, böylece gıybet edenleri ve su-i zanda bulunanları, diliyle din kardeşlerine eza verenleri olgun Müslüman saymamışlardır. O halde; olgun Müslüman olabilmek için, daima nefsimizi ıslaha çalışalım. Başkalarının ayıbıyla değil, kendi kusurlarımızı düzeltmekle meşgul olalım. Kıyamet gününde; kulak, göz, kalp hepsi hesaba çekilecektir.(5) Öyle ise, gıybet yapmışsak tevbe ve istiğfar edelim. Gıybetini yaptığımız kimseden helallik alalım. Çenemizi ömrümüz boyunca başkalarının aleyhine oynatsak, elimize günahtan başka bir şeyin geçmeyeceğini bilelim.
iki cihanın efendisinin şu mübarek nasihat ve emirleriyle bitiriyorum: “Ey Müslüman; dilini muhafaza et ,evin ile meşgul ol,günahına ağlayarak nedamet(pişmanlık) duy ve tevbe et” (6)
______________
1) Hucuarat,12 2).Ebu Davud, Tirmizi,Taç,C.5 S.No.30 3) Ebu Davud Taç C.5 s No:26 4)El- Fethü’l- Kebir, C.3 S.257 5)İsra 36 6) Riyazü’s-Salihin Terc.C.3 s.107 No.1549
BENZER KONULAR:
Answers ( 3 )
Gıybet bir kimsenin yüzüne ya da arkasından o kişinin hoşuna gitmeyecek şeyleri konuşmaya denir
suizan ise bir insana önyargılı yaklaşmaktır.
Gıybet ve su-i zan, İslam’da kesinlikle kaçınılması gereken iki kötü davranıştır. Bu konular hakkında Kur’an-ı Kerim’de ayetler ve Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) hadisleri bulunmaktadır. İşte gıybet ve su-i zan hakkında detaylar:
Gıybet Nedir?
Gıybet, bir kimsenin hoşlanmayacağı bir özelliği arkasından söylemektir. Bu, doğru olsa bile gıybettir. Eğer söylenen şey yanlışsa, bu hem gıybet hem de iftira olur.
Gıybetin Zararları
Gıybet Hakkında Ayet ve Hadisler
Kur’an-ı Kerim:
Hadis:
Su-i Zan Nedir?
Su-i zan, bir kimse hakkında delilsiz ve yersiz bir şekilde kötü düşünmek, kötü zan beslemektir.
Su-i Zannın Zararları
Su-i Zan Hakkında Ayet ve Hadisler
Kur’an-ı Kerim:
Hadis:
Gıybet ve su-i zan, İslam’ın hoş görmediği ve kesinlikle kaçınılması gereken davranışlardır. Bu kötü davranışlardan uzak durarak hem kendimize hem de toplumumuza fayda sağlamış oluruz.
İslam’da Gıybet ve Suizan
Gıybet: Bir kimsenin, onun olmadığı yerde, kusur ve ayıplarını, hoşlanmadığı vasıflarını, eksiklerini, hatalarını, zaaflarını, sırlarını, özel bilgilerini, kaba sözlerle veya alaycı bir şekilde, onu aşağılayarak, küçük düşürerek, rencide ederek, onurunu zedeleyerek, itibarını zedeleyerek, arkasından konuşmasıdır.
Suizan: Bir kimseye karşı, delil ve emare olmaksızın, olumsuz kanaat beslemek, kötü düşünmek, onu zan altında bırakmak, hüsnü zanna aykırı olarak, onu yalancılıkla, hırsızlıkla, ahlaksızlıkla, hainlikle, nifakla, fesatçılıkla itham etmektir.
Gıybet ve suizan, İslam’da haramdır. Bu iki günah, hem Allah’ın haklarına hem de kul hakkına tecavüzdür. Gıybet ve suizan yapan kişi, Allah’ın gazabına uğrar ve kul hakkına girdiği için tövbe edip helalleşmesi gerekir.
Gıybet ve suizandan kaçınmak için:
Gıybet ve suizandan korunmanın faydaları:
Unutmayalım ki: Gıybet ve suizan, hem bize hem de başkalarına zarar veren günahlardır. Bu günahlardan kaçınarak, Allah’ın rızasını kazanabilir, kalbimizi temizleyebilir, Müslümanlar arasındaki kardeşliği güçlendirebilir ve toplumsal huzura katkıda bulunabiliriz.