​Abdest İle ilgili Tüm Bilgiler

A- Abdestin Tanımı Ve Mahiyeti
B- Abdestin Önemi Ve Yararları
C- Abdest Çeşitleri Ve Abdestsiz Yapılması Caiz Olmayan İşler
D- Abdest İle İlgili Temel Terimler
E- Abdestin Farzları
F- Abdestin Sıhhat (Geçerlilik) Şartları
G- Abdestin Sünnetleri Ve Âdabı
H- Abdestin Mekruhları
I- Abdesti Bozan Ve Bozmayan Durumlar
J- Abdest Almanın Şekli

İslamda Abdest

A. Abdestin Tanımı Ve Mahiyeti

Türkçede bir tür dini temizliği ya da iba­det temizliğini anlatmak için kullanılan “abdest“, farsça âb (su) ve dest (el) kelime­lerinden oluşan “el suyu” anlamına gelen birleşik bir sözcüktür. Arapça karşılığı, temizlik, parlaklık ve güzellik anlamına gelen “vudû”‘dur. Abdest alınan suya “vadû”‘, abdest alan kişiye “mütevaddi”‘ denir. Fıkıh terimi olarak ise abdest, belirli uzuvları usulüne uygun olarak su ile yıka­mak ve bazılarını İse eldeki su ıslaklığı ile meshetmekten ibaret bir ibadet temizliği demektir. Fıkıhta abdeste tahâret-i suğrâ (küçük temizlik), gusüle de tahâret-i kübrâ (büyük temizlik) denir. Abdest almayı ge­rektiren hallere hades-i asğar (küçük kirli­lik), gusulü gerektiren hallere de hades-i ekber (büyük kirlilik) adı verilir. Abdeste elverişli suyun bulunmaması halinde veya böyle suyu kullanma imkânı olmayan du­rumlarda teyemmüm edilir.
Hıristiyanlık, Yahudilik ve diğer bir kısım dinlerde de abdest benzeri bazı temizlik ‘Şİemlerine rastlanır. Genellikle âyine bağlı olan bu temizlik çeşitlerinde sembolik yön a9’r basar. Hz. Peygamberin bir defasında
su isteyerek abdest uzuvlarını üçer defa yıkadıktan sona, “İşte bu, benim ve benden Önceki peygamberlerin abdestidir” buyur­muş olması (İbn Mâce, Taharet, 47), İslâm bil­ginlerine göre abdestin sırf İslâmiyete özgü hükümlerden olmayıp geçmiş semavi din­lerde de mevcut olduğunun bir delilidir. Ancak, bu hükmün yalnız peygamberler hakkında geçerli olduğu yahut onların ümmetlerini de kapsadığı hususu tartışma­lıdır.
Abdestin ne zaman ve nerede farz kılın­dığı hususunda ilk bakışta çatışan iki delil vardır. Şöyle ki: Kur’ân-ı Kerîm’de abdestle İlgili hükmü açıklayan, “Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirsekle­rinize kadar kollarınızı yıkayın, başlarınızı mesnedin ve topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın… Eğer su bulamazsanız temiz top­rakla teyemmüm edin…” (ei-Mâide 5/6) mea­lindeki âyetin Medine döneminde nazil olduğu bilinmektedir. Öte yandan, namazın Mekke döneminde miraç gecesi farz kılındığı, Cebrail’in Hz. Peygamber’e namaz ve abdesti öğreterek birlikte abdest alıp namaz kıldıkları ve söz konusu ayetin nüzulünden önce asla abdestsiz namaz kılınmadığı hususunda siyer bilginleri ittifak etmişlerdir. Bu iki durumu uzlaştırmak üzere, abdestin ilgili âyetle farz kılındığı, daha önceleri ise namaz için abdest almanın mendup olduğu yolunda münferit görüşler ileri sürülmüşse de İslâm bilginlerinin büyük çoğunluğu abdestin önce Mekke döneminde (miraç gecesi) namazla birlikte farz kılındığını, zikredilen âyetin ise mevcut bir hükmün önemine binaen teyit ve takriri sadedinde ve bunun yanısıra su bulunma­dığı takdirde toprakla teyemmüm edilmesi hükmünü bildirmek için indiğini kabul ederler. Böylece abdest, üzerinde ihtilaf söz konusu olmayacak kesin ve müstakil bir nassa dayandırılmış olup, namaza bağlı tali bir hükümmüş gibi düşünülerek zamanla önemsenmez hale gelmesi ve ihmal edilmesi ihtimali ortadan kaldırılmıştır. Bu görüşü desteklemek üzere, anılan âyet nazil oluncaya kadar Rasulullah’ın abdest almadan hiç bir iş yapmadığı ve hatta konuşmadığı yönündeki bir rivayet de delil olarak zikredilir.
Abdestin meşruiyeti (dini bir hüküm oluşu) Kur’ân-ı Kerim’in yanısıra sünnet ve icma-i ümmet ile de sabittir. Nitekim Hz. Peygamber “Allah, hiçbirinizin abdestsiz iken abdest almadan kılacağı namazı kabul etmez” mealindeki (Buhârî, Vudû’, 2) hadisin­de ve benzen hadislerde bu husus vurgulanmış; İslâm ümmeti de abdestin Rasulullah zamanından beri dinin temel hükümlerinden olduğunu kabul edegelmiştir.

B. Abdestin Önemi Ve Yararları

Abdest başlı başına bir maddî temizlik özelliği taşımakla ve sağlık açısından fay­dalar içermekle beraber, herşeyden önce bir manevî temizlik işlemi ve manevî arın­ma yoludur. Abdestin, fıkıh terminolojisin­de, maddî kirlilikten temizlenmeyi belirten
“necasetten tahâref’in değil, manevî kirli­liği İfade eden “hadesten tahâref’in bir türü sayılması da onun bu özelliğini göste­rir. Peygamberimizin, “Kim emrolunduğu gibi abdest alır ve emrolunduğu şekilde namaz kılarsa, geçmiş günahları af olunur” (Buhârî, Vudû’, 28), “Bir kimse abdest alıp, yüzünü yıkayınca, yüzündeki azalarının İşlediği bütün günahları su damlalarıyla birlikte akıp gider ve kendisi de tertemiz olur” {Müslim, Taharet, 11) ve benzeri hadisleri bunun delilidir,
Kur’ân-ı Kerîm’de ve Hz. Peygamber’in hadislerinde temizlik ve arınmanın Önemi üzerinde ısrarla durulmuştur. Bunun yanısıra, abdest İslâmiyet’te en önemli ibadet olan ve günün belli vakitlerinde edâ edilen namazın ön şartı olarak farz kılın­masıyla müslümanların her zaman ve dü­zenli biçimde maddî ve manevî temizlik İçinde bulunmaları hedeflenmiştir. Vücu­dun dış etkilere daha açık ve dolayısıyla kirlenme ihtimali daha çok olan yerlerinin sık sık yıkanmasının genel temizlik ve sağ­lık açısından temin edeceği yararlar açık­lamaya lüzum göstermeyecek kadar çok­tur. Bunların yanında abdestin insan sağlığı bakımından temin edeceği diğer maddî faydaların bazılarına şöyle değinilebilir:
1- Ağız, vücutta mikropların en kolay ürediği yerdir. O halde Rasûl-i Ekrem’in abdest alırken ağız ve diş temizliğine (“sivâk”) özen gösterilmesi yönündeki tavsiyesine uyan bir müslüman için abdes­tin vücutta mikropların üremesini önleme açısından ne kadar önemli olduğu ortada­dır.
2- Vücut doku ve hücrelerinin iyi besle­nebilmesi İçin kan dolaşımını sağlayan damarların tabii esnekliklerinin korunmasında ve damar sertlikleri ile tıkanmalarının önlenmesinde abdest çok olumlu bir rol oynar. Ağız, burun ve diğer yakın bölgele­rin su ile teması da özellikle beyinde kan dolaşımının güçlenmesi açısından çok yararlıdır. İnsan vücudunda bütün hücrele­rin çevresinde belli bir oranda bulunan ve vücut bütününde normal durumlarda his­sedilmeyecek derecede denge arz eden statik bir elektrik vardır. Havada oluşan elektriklenme, Özellikle zamanımızda yay­gın olarak kullanılan plastikten yapılmış giyim eşyaları, taşıt araçları vb. şeyler vü­cudun dış yüzünde aşırı elektron artışına sebep olur. Bu durum, sinir sistemi üzerin­de ciddi rahatsızlıklar doğuracağı gibi, deri altındaki minik kasların yorulması ve es­nekliklerini kaybetmesi sebebiyle yüzde ve diğer yerlerde kırışıklık ve sarkmalara da yol açar. Vücuttaki statik elektriğin fazlası­nı atmanın yollarından biri de su ile yıkanmak veya toprağa temas etmektir. Bu İse abdest İle teyemmümün vücudun elektros­tatik dengesini korumadaki rol ve önemini açıkça göstermektedir.
Bütün bu maddî yararların üstünde ol­mak üzere, abdestin, kendine özgü kuralla­rı içinde namaz ibadetini ifa için Yüce Al­lah’ın huzurunda bulunacak olan müminin gönü! ve ruh temizliğine hazırlık yapmasını sağlayıcı, maddi temizlik ile manevi temizliği bütünleştirici bir anlam taşıdığına dik­kat etmek gerekir.

Benzer Konular:

• Adet bittikten sonra Abdest almamak günah mı?
• Tenasül Uzvunda kalan mezi’den Abdest bozulur mu?
• Seferilikte gusül Abdesti
• Güzelce Abdest almak ne demek?
• Suyu israf etmeden gusül Abdesti nasıl alınır?
• Tümünü görüntüle.