İslamda Sıhriyet Nedir?

CEVAP:

İslam’da Sıhriyet Ne Demektir?

İslam dininde insan ilişkileri son derece önemlidir. Bu ilişkilerden biri de sıhriyet yani evlilik yoluyla oluşan akrabalıktır. Sıhriyet, kan bağı (nesep) dışında, evlilikle kurulan aile bağını ifade eder. Bu bağ, bazı dinî hükümleri, özellikle de evlenme yasaklarını beraberinde getirir. Bu makalede sıhriyetin anlamı, Kur’an ve hadislerdeki yeri ve fıkhî hükümleri ele alınacaktır.

1. Sıhriyetin Tanımı

Sıhriyet, Arapça’da “صِهْر” (sıhr) kelimesinden gelir ve evlilik yoluyla meydana gelen akrabalık anlamına gelir. İslam’da üç tür akrabalık bağı vardır:

Nesep (kan bağı)

Sıhriyet (evlilik bağı)

Radâ (süt bağı)

Sıhriyet, bir kimsenin evlendiği kişinin ailesiyle olan akrabalığını ifade eder. Örneğin, bir erkeğin kayınvalidesi, kayınpederi veya geliniyle olan ilişkisi sıhri akrabalık kapsamındadır.

2. Kur’an’da Sıhriyet

Kur’an-ı Kerîm’de sıhriyet kavramı doğrudan isim olarak geçmese de, bu ilişkiyle ilgili hükümlere yer verilmiştir. Özellikle evlenilmesi haram olan kimseler arasında sıhri akrabalıklar da sayılmıştır:

“Size, anneleriniz, kızlarınız, kardeşleriniz, halalarınız, teyzeleriniz, kardeş kızları, kız kardeş kızları, sizi emziren süt anneleriniz, süt kardeşleriniz, hanımlarınızın anneleri (kayınvalideleriniz), kendileriyle birleştiğiniz kadınlardan olup evlerinizde bulunan üvey kızlarınız… haram kılındı.”
(Nisâ Suresi, 4/23)

Bu ayette hem nesep hem sıhriyet hem de süt bağıyla haram olan evlilikler sıralanmıştır. Burada özellikle “hanımlarınızın anneleri” yani kayınvalide, sıhriyet yoluyla evlenilmesi haram olan kişilerdendir.

3. Sıhriyetin Fıkıh Açısından Hükümleri

Fıkıhta sıhriyet, evlilik bağıyla haram olan evlilikler konusunda önemlidir. Hanefî mezhebi başta olmak üzere diğer mezheplerin çoğuna göre sıhriyet bağıyla oluşan bazı ilişkiler ebedî evlenme yasağı oluşturur. Bunlar:

a. Kayınvalide (zevcenin annesi)

Erkek bir kadınla evlendiğinde, onun annesiyle bir daha asla evlenemez. Bu hüküm, zifaf olsun olmasın geçerlidir.

b. Üvey kız (zevcenin evliliğinden olan kızı)

Ancak bu yasak, eşle cinsel ilişki gerçekleşmişse kalıcı olur. Nikâh kıyılıp zifaf gerçekleşmeden boşanma olursa, üvey kızla evlenilebilir.

c. Gelin (oğlun eşi)

Kadının, oğlunun eşiyle (geliniyle) evlenmesi ebediyen haramdır.

d. Kayınpeder ve damat

Kadının kocasının babasıyla (kayınpeder) veya oğluyla evlenmesi haramdır.

Bu bağlamda sıhriyet, bir nesep bağı olmamasına rağmen, kalıcı haramlık getirebilecek kadar güçlü bir bağdır.

4. Hadislerde Sıhriyet

Resûlullah (sallallahu aleyhi ve sellem) evlenme konusunda dikkatli olunması gerektiğini birçok hadisinde bildirmiştir. Bunlardan biri:

“Bir kadınla onun halası veya teyzesi aynı anda nikâh altında tutulamaz.”
(Buhârî, Nikâh, 27; Müslim, Nikâh, 37)

Bu hadis, kan ve sıhriyet bağlarını gözeterek aile düzenini korumanın ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

5. Sıhriyetin Hikmeti

İslam’da sıhriyetle gelen evlenme yasaklarının hikmeti, aile mahremiyetini korumak, fitneleri önlemek ve aile içi saygıyı artırmaktır. Evlilikle oluşan bu bağlar, gerçek bir aile bağı gibi değerlendirilmiş, aradaki sınırlar netleştirilmiştir.

Sonuç

İslam’da sıhriyet, evlilikle oluşan ve bazı dinî sonuçlar doğuran önemli bir akrabalık türüdür. Kur’an ve sünnette yer alan hükümlerle, aile kurumunun korunması, mahremiyetin sağlanması ve fitnenin önlenmesi hedeflenmiştir. Bu bağlamda, sıhriyetin fıkhî boyutunun iyi anlaşılması, bireyin helal-haram sınırlarını bilerek yaşaması açısından büyük önem arz etmektedir.

Kaynakça:

Kur’an-ı Kerîm, Nisâ Suresi, 4/23

Buhârî, “Nikâh”, 27

Diyanet İşleri Başkanlığı, İlmihal I-II

İbn Rüşd, Bidâyetü’l-Müctehid, Nikâh Bahsi

Mevdûdî, Tefhîmu’l-Kur’ân, Nisa Suresi tefsiri

Dini Siteler

BENZER KONULAR:

• Mahrem ve Namahrem Ne Anlama Geliyor?
• Süt Kardeşiliği
• Hürmeti musahere
• Baba nikah şahidi olur mu
• Üvey dayıya nikah düşer mi
• Tümünü görüntüle.
• Dini soru sor Cevap Al
• Dini soru sor Cevap Al Sitesi Hakkında Bilgi
• Dini soru sor kimin?
• Dini soru sor imamlar cevaplıyor
• Dini soru sorabileceğim site arıyorum ?
• Tümünü görüntüle.