Lahik mesbuk ve müdrik namazlarını nasıl kılarlar?

Question

Müdrik, mesbûk, lâhik ne demektir? Bunlar namazlarını nasıl kılarlar?

Müdrik, Mesbûk ve Lâhik Namaz Kılma Şekilleri

1. Müdrik

  • Anlamı: “Yetişmiş, idrak etmiş” demektir.
  • Tanım: İmama namazın birinci rekâtının rükûunda veya daha önce yetişen ve namazın tamamını imamla birlikte kılan kişidir.
  • Nasıl Kılar?
    • İmamla birlikte namazı başından sonuna kadar kılar.
    • Eğer birinci rekâtın rükûunda imama yetişirse, o rekâtı kaçırmamış sayılır ve namazı tam kılmış olur.

2. Lâhik

  • Anlamı: “Araya giren, namazdan ayrılan” demektir.
  • Tanım: Namaza imamla başladıktan sonra, abdestinin bozulması, uykuya dalma veya unutma gibi bir sebeple namazdan ayrılan, sonra geri dönüp kaldığı yerden devam eden kişidir.
  • Nasıl Kılar?
    • Abdestini tazeler veya engel ortadan kalkarsa, imam selam verdikten sonra kalkar ve sadece kaçırdığı rekâtları tamamlar.
    • Eğer kaçırdığı kısımları nasıl tamamlayacağını bilmiyorsa, namazı baştan kılar.

3. Mesbûk

  • Anlamı: “Sonradan yetişen” demektir.
  • Tanım: Namaza imamla başlayamayan, birinci rekâtın rükûundan sonra imama uyan kişidir.
  • Nasıl Kılar?
    • İmam selam verdikten sonra ayağa kalkar ve kaçırdığı rekâtları tek başına tamamlar.
    • Mesela, dört rekâtlı bir namazda sadece son rekâta yetişmişse, imam selam verdikten sonra üç rekât daha kılar.
    • Tek başına kılarken, Fatiha ve ek sure okur (ilk iki rekâtta).
    • Sehiv secdesi gerekiyorsa, önce kaçırdığı rekâtları tamamlar, sonra sehiv secdesi yapar.

Özet Tablo

Terim Anlamı Ne Zaman Olur? Namazı Nasıl Tamamlar?
Müdrik Yetişen kişi İlk rekâtın rükûunda veya önce imama uyduysa Namazın tamamını imamla kılar.
Lâhik Ayrılıp dönen kişi Namazda abdesti bozuldu veya unuttu İmam selam verdikten sonra kalkar, kaçırdığı kısmı tamamlar.
Mesbûk Geç kalan kişi İlk rekâtın rükûundan sonra imama uyduysa İmam selam verdikten sonra kaçırdığı rekâtları tek başına kılar.

Bu durumlarda namazın sahih olması için imamın arkasında en az bir rekâta yetişmek şarttır. Aksi takdirde, kişi münferit (tek başına) namaz kılmış sayılır.

CEVAP:

1. Müdrik (مُدْرِك)
Anlamı: İmamın kıldırdığı namazın ilk rekâtına, en geç rükûya yetişen kişidir.

Hükmü: İmama en geç ilk rekâtın rükûunda “sübhanallah” diyecek kadar süreyle katılan kişi o rekâtı yetişmiş sayılır ve imamla beraber kıldığı rekâtlar geçerli olur.

Namazın Kılınışı:

İmama ilk rekâtın rükûunda yetişirse, o rekâtı kılmış sayılır.

Namaz boyunca imamla birlikte hareket eder ve imamla birlikte selâm verir.

Örnek: Bir kişi camiye gelir, imam birinci rekâtın rükûunda ise ve o da hemen tekbir alıp rükûya yetişirse “müdrik” olur ve namazı imamla tamamlar.

2. Mesbûk (مَسْبُوق)
Anlamı: İmamla birlikte namaza başlayamayıp, ilk rekâtın rükûuna da yetişemeyen kimsedir.

Hükmü: Kaçırdığı rekâtları imam selam verdikten sonra kendi başına tamamlar.

Namazın Kılınışı:

İmama hangi rekâtta yetişmişse onunla birlikte devam eder.

İmam selam verdikten sonra hemen ayağa kalkar ve eksik rekâtları tamamlar.

Eksik rekâtları kılarken, kendi başına namaz kılıyormuş gibi kıraat yapar (Fâtiha + zammı sûre).

Örnek: Camiye geldiğinde imam 2. rekâtın secdesindeyse, bu kişi imama 3. rekâtta uyar. İmam 4. rekâttan sonra selam verince bu kişi kalkar, kaçırdığı ilk iki rekâtı kendi başına tamamlar.

3. Lâhik (لاحِق)
Anlamı: Namaza imamla birlikte başlamış ama bir sebepten dolayı (mesela abdest bozulması) ara verip sonra tekrar namaza dönen kişidir.

Hükmü: Namaza devam edebilmesi için, nasıl kaldığını bilmesi gerekir. Ne kadarını imamla kıldığını bilirse kalan kısmı tamamlar. Bilmiyorsa namazı yeniden kılar.

Namazın Kılınışı:

Namazın bir kısmını imamla kılmış, sonra mesela abdesti bozulduğu için çıkmış ve sonra gelip tekrar devam etmişse;

Kaçırdığı rekâtları imamın selamından sonra kendi başına tamamlar.

Örnek: İkinci rekâtta abdesti bozulan biri, abdest alıp geri döner. Namazın kaç rekâtını kıldığını hatırlıyorsa ona göre tamamlar. Hatırlamıyorsa namazı baştan kılar.

Her üç durum da cemaatle namaz kılan kişilerin başına gelebilecek hâller olup fıkıh kitaplarında detaylı şekilde anlatılmıştır. Dilersen bu konularda Diyanet’in “İlmihal” kitaplarından veya özellikle Hanefi mezhebine ait eserlerden (örneğin İbn Âbidîn, el-Fetâvâ’l-Hindiyye) daha detaylı kaynaklara da yönlendirebilirim.

Dini Siteler

BENZER KONULAR:

çözüldü 2
2025-04-19T23:50:18+03:00 2 Son Cevaplar 32 görüntüleme
2
Dini Soru Cevap

Dini Soru Cevap

Her soru cevap verilmeye değerdir, yeter ki aynı konu bize sorulmuş olmasın ve kurallara uygun sorulsun. Lütfen soru yollamadan önce aynı konu var mı diye \\\\"ARAMA\" yapınız. Konu altına yazılan sorulara öncelik tanıyoruz.. Bilginize

Takip Et

Answers ( 2 )

  1. Melle
    1
    2025-04-21T15:42:45+03:00
    Cevapla

    Lahik, mesbûk ve müdrik terimleri, İslam fıkhında özellikle cemaatle kılınan namazlarda kişinin imamla olan ilişkisini ve namazın hangi kısmına yetiştiğini belirtmek için kullanılır. Bu terimler, özellikle Cuma namazı, farz namazlar ve cemaatle kılınan diğer namazlarda kişilerin namazlarını nasıl kılacaklarını belirlemek açısından önemlidir. Şimdi bu terimleri açıklayalım ve her birinin namazlarını nasıl kıldığını görelim:

    1. Mesbûk (Namazın Bazı Kısımlarına Yetişen Kişi):

    Mesbûk, imamın başlattığı namazın bir kısmına yetişen kişi demektir. Yani imamla birlikte kılınan namazın başlangıcını kaçıran, ancak sonraki rükû veya secde gibi bölümlerine yetişen bir kişidir.

    • Mesbûk kişi, imamın selâmından önceki kısmını kaçırmış, ama imamın ikinci veya üçüncü rükû veya secdesine yetişmiş kişidir.

    • Nasıl kılar?: Mesbûk kişi, imamla birlikte rükû veya secdeye yetiştiği için, imamla birlikte o kısmı kılar. Sonra, imamın selâmından sonra eksik olan rekâtları kendisi tamamlar.

    Örneğin:

    • Eğer kişi imamla ilk rekâta yetişemedi ancak ikinci rekâtta imama yetişti (rükûda veya secdede), ilk rekâtı kendi başına kılacaktır.

    • Kendi başına tamamlaması gereken rekât, imamla kılmadığı ilk rekât olur.

    2. Müdrik (Namazın Farzına Tam Olarak Yetişen Kişi):

    Müdrik, imamın namazının farzına tamamen yetişen kişi demektir. Yani, kişi imamın başlattığı namazın bir kısmına değil, tam olarak farz kısmına yetişmiştir.

    • Müdrik kişi, imamla birlikte ilk rekâta yetişir veya imamın farz namazını tamamlamak üzereyken yetişen kişidir.

    • Nasıl kılar?: Müdrik kişi, imamla birlikte ilk rekâtı baştan sona kılar, ve sonra imam selâm verdikten sonra, sadece eksik kalan rekâtlarını tamamlar. Yani müdrik kişi, imamın selâmını beklemeden kendi başına eksik olan rekâtları tamamlar.

    Örneğin:

    • Eğer kişi imamla ilk rekâta yetişirse, imamla ilk rekâtı kılar ve sonrasında imamın selâmından sonra kendi başına kalan rekâtları tamamlar.

    3. Lahik (Namazın Farzından Sonra Yetişen Kişi):

    Lahik, imamın namazının son kısmına yetişen kişi demektir. Yani kişi, imamla bir rekâta yetişir veya selâmdan önceki son kısımlara yetişir ama imamın diğer rekâtlarına yetişememiştir.

    • Lahik kişi, imamın tamamladığı rekâtlar dışında bir kısmına yetişir. Bu kişi, imamın selâmından önce namazın tamamına yetişemez, ancak selâm verdikten sonra eksik rekâtları tamamlamak için kendi başına kılmak zorundadır.

    • Nasıl kılar?: Lahik kişi, imamın selâmına yetişemediği için, imamın selâmından sonra eksik olan rekâtlarını kendisi tamamlar. Yani, imamın selâmından sonra eksik kalan rekâtları öğle namazı gibi tamamlar.

    Örneğin:

    • Eğer kişi imamla bir rekâta yetişir ama diğer rekâtlar bitmişse, imamın selâmından sonra kalan rekâtları kendisi tamamlar.

    Özet:

    • Mesbûk: Namazın bir kısmına yetişen kişi. İmamla birlikte geçerli bir rekâtı kılar, kalan rekâtları kendi başına tamamlar.

    • Müdrik: İmamla birlikte namazın tamamına yetişen kişi. İmamla birlikte ilk rekâtı kılar, sonra imamın selâmından sonra kalan rekâtları tamamlar.

    • Lahik: Namazın son kısmına yetişen kişi. İmamla bir rekâta yetişir, ancak diğer rekâtları imamın selâmından sonra kendi başına kılar.

    Her üç durumda da, imamla birlikte namazın tamamına yetişmeyen kişi, eksik kalan kısımları kendi başına tamamlar ve böylece namazı tamamlamış olur.

    En iyi cevap
  2. imam
    0
    2025-05-09T12:01:56+03:00
    Cevapla

    Lahik mesbuk ve müdrik namazları, İslam’da cemaatle kılınan namazlarda, özellikle de bir müminin imamla birlikte kıldığı durumlarda ortaya çıkan terimlerdir. İşte bu iki terimin açıklamaları ve nasıl kılındıkları:
    1. Lahik Namazı
    Lahik namazı, bir kişinin imamla birlikte namaza katılması ancak namazın bir kısmını kaçırması durumunda kılınan namazdır. Bu kişi, imamın namazını tamamladıktan sonra kendi namazını tamamlar.
    Kılınışı:
    İmam namaza başladığında, kişi (lahik) imama yetişmeye çalışır.
    Eğer kişi, imamın rükû veya secde gibi bir hareketini kaçırırsa, o hareketi yapmadan önceki duruma (kıyam) geçer.
    İmam namazı bitirdiğinde, kişi kendi namazını tamamlamak için gerekli olan hareketleri yapar.
    2. Müdrik Namazı
    Müdrik namazı, bir kişinin imamla birlikte namaza katılması ve namazın tamamını imamla birlikte kılmasıdır. Ancak, bu kişi namazın başında imamın arkasında dururken, imamın rükû veya secde gibi hareketlerini tam olarak takip edebilir.
    Kılınışı:
    Kişi, imamın namazına tam zamanında katılır.
    İmamın her hareketini takip eder ve onunla birlikte rükû, secde gibi hareketleri yapar.
    İmam namazı bitirdiğinde, müdrik kişi de namazını tamamlamış olur.
    Özet
    Lahik: İmamın bir kısmını kaçıran, ancak namazı tamamlayan kişi.
    Müdrik: İmamla birlikte namazı tam olarak kılan kişi.
    Bu iki terim, cemaatle namaz kılmanın önemli yönlerini ifade eder ve Müslümanların toplu ibadetlerinde dikkat edilmesi gereken hususlardır.

Cevapla