İslamda Yemin Etmek

Yüce dinimiz İslam, insanın kendi hayatını tanzim ederken sosyal yaşamına dair bir takım kurallar ortaya koyar. Toplumsal ilişkileri düzenlemeyi gaye edinen İslam’ın, üzerinde durduğu önemli kavramlardan birisi de yemin hususudur. “Kuvvet, bereket, kişinin bir haberi kuvvetlendirmesi” gibi anlamlara gelen yemin;  bir kimsenin söylemiş olduğu şeye Allah’ı şahit ve kefil tutması demektir. Dolayısıyla yemin lafızlarıyla cümlelerini kuran her mümin, ağzından çıkan sözlere, Yüce Yaratıcıyı şahit gösterdiğinin bilincinde olarak dikkatli bir şekilde hareket etmelidir.

İslam’da yemin üç kısımda ele alınmaktadır. Birincisi insanın dilinin kasıt olmaksızın sözün gelişi olarak, yemin lafızlarını söylemesidir. Buna yemin-i lağv denir ki, bunun için keffaret ödemek gerekmez. Ayrıca bunu yapan kimse günah da işlemiş olmaz.

İkinci yemin çeşidi ise yemin-i gamus’tur. Kasten, yalan yere yemin etmektir. Mümin bir kimseye asla yakışmayacak olan bu davranış, dinimizce çok büyük günahtır. Böyle bir günahın keffaretle giderilmesi mümkün değildir. Bu durumda kişi, Allah’tan af ve mağfiret dilemeli, hak sahibinden helallik almalı, Yüce Yaratıcıya çokça tövbe etmelidir.

Üçüncü  yemin çeşidi olan yemin-i mün’akid ise; kişinin geleceğe dair bir işi yapmaya veya yapmamaya yemin etmesidir. Şayet vaat ettiği hususu gerçekleştiremezse, keffaretini ödemesi icap eder. Bu yeminin keffareti ise; ya on fakiri sabah-akşam doyurmak veya güzel bir şekilde giydirmektir. Buna gücü yetmeyenler ise üç gün peş peşe oruç tutarlar. Konumuzla ilgili bir ayet-i celilede Rabbimiz şöyle buyuruyor :“Allah, boş bulunarak ettiğiniz yeminlerle sizi sorumlu tutmaz. Ama bile bile yaptığınız yeminlerle sizi sorumlu tutar. Bu durumda yeminin keffareti, ailenize yedirdiğinizin orta hallisinden on yoksulu doyurmak, yahut onları giydirmek ya da bir köle azat etmektir. Kim (bu imkanı) bulamazsa onun keffareti üç gün oruç tutmaktır. İşte yemin ettiğiniz vakit yeminlerinizin keffareti budur.

Şahsiyet sahibi, gerçek bir müminin en bariz özelliği samimi, doğru sözlü ve güvenilir olmasıdır. Bu da yalnızca sözle değil, insanın hal ve tavırlarıyla çevresindekilerce fark edilir. Oysaki söylediklerinde samimi olmayan bir insan ikna edici görünmek için sık sık yemin etme ihtiyacı hisseder. “Allah şahidim olsun ki… şuradan çıkmak nasip olmasın ki… çocuklarımın üzerine yemin ederim ki…” gibi ifadelerle hedefine ulaşmayı amaçlar. Bu hususta Cenab-ı Hak şöyle buyurur:                     “İnsanlardan öylesi de vardır ki, dünya hayatına ilişkin sözleri senin hoşuna gider.Bir de kalbindekine (sözünün özüne uyduğuna) Allah’ı şahit tutar. Halbuki o düşmanlıkta en amansız olandır.” (2)

Yemin edilmenin zaruri hale geldiği durumlarda da usulüne uygun şekilde, bilhassa Allah (c.c)’ın isim ve sıfatlarını anmalıyız. İhtiyaç duyulmadığı zaman bu yola başvurmanın mekruh olduğunu unutmamalıyız. Bununla birlikte yapmış olduğumuz yeminin kötülüğe sebebiyet vereceğini gördüğümüz takdirde bu sözümüzü terk etmeli, Yaratanın sonsuz merhametine sığınıp bağışlanma dilemeliyiz.

(1) Maide, 89

(2) Bakara, 204

(3) Buhari, Eyman, 14 ; Müslim, Eyman,10

BENZER KONULAR:

• Dinimizde ticaret ahlakı
• Yalan Yemin Etmenin Günahı Nedir
• Dinimizde Unutkanlık Sebepleri
• Yalan yere yemin etmek zorunda kalmak
• Dinimizde büyük konuşmak
• Tümünü görüntüle.