Oruç ve Sağlık

Oruç Müslüman olmanın olmazsa olmazlarından bir ibadettir. Ramazan ayının gündüzleri oruçlu geçecektir. Hastalık durumu olan Müslüman ise Ramazan orucunu erteleyebilir. Hastanın orucunu erteleyebileceği ruhsatı Kur’an ile sabit olduğu için hiçbir âlim bunu başka türlü anlamamıştır. Hangi hastanın orucu ertelemesine izin verilebilir hasta olduğu ise farklı açıklamalar getirmiştir.

Oruç tutması durumunda hastalığı ağırlaşan ve sağlığı tehlike ye giren kişi oruç tutmayabilir hatta oruç tutmaması gerekir.

Düşe kalka oruç tutup normalin üstünde bir meşakkate katlanarak oruç tutan için de oruç tutmama ruhsatı vardır.

Oruç tutması durumunda hastalığı geri geleceği kesin olan biri de orucu erteleyebilir. Mesela oruç tutması durumunda ilaç alım saatleri değişeceği için hastalığının nüksetmesi söz konusu olan epilepsi hastası orucu erteleyebilir.

Biraz zorlanma veya sıkıntı olacak durumdaki hasta için ise oruç tutmama ruhsatı yoktur.

Oruçlu iken tedavi olması gereken ve tedavisi de orucu bozacak şekilde olan birisi için de kurallar böyledir; hastalığı ağırlaştığı ya da ağırlaşacağı gibi bir durum olursa orucun bozulacağını bile bile tedavi olur.

Orucu ne bozar?

Orucu yemek, içmek ve cinsel ilişki bozar. Bu üç şey oruç bozan temel hususlardır. Bunun dışında orucu bozan şeylerde prensip şudur: Dışarıdan vücudun içine giren her şey orucu bozar. Bazı ayrıntılar bulunmak kaydıyla prensip budur: Dışarıdan giren her şey.

Daha ayrıntılı anlayabilmek için de vücudun içi, giriş menfezleri ve giren şeyin neler olacağı incelenebilir. Bu üç noktaya getirdikleri ayrıntılara göre de fakihler arasında görüş farklılıkları olmuştur. Kadim ulemamızdan bazıları oruç bozan şeyleri mümkün olduğu kadar aza indirmeye çalışmışken dört mezhebin fukahası başta olmak üzere de pek çok âlim, orucun büyüklüğü noktasından hareket ederek ‘içeri giren her şey olarak özetlenebilecek bir liste yapmışlardır.

Gelişen tıp ve gıda teknolojisiyle bu asırda oruç ve orucu bozma konusunu ele alan fıkıh konseyleri ve alanda akademik çalışma ya panlar her iki ekolün de özetini almaya çalışarak fetvalar oluşturmaya çalışmışlardır. Örnek olarak şunu kaydedebiliriz: Hastanın makattan kullandığı fitil, dört mezhebin fukahasına göre ‘dışarıdan içeri herhangi bir menfezden bir şey aktarmak olduğu için orucu bozar. Imam Buhâri’den itibaren konuyu farklı düşünen fukahadan anlaşılan kanaate göre ise fitil bir gıda yani yeme-içme değildir. Dinin yasakladığı yeme-içmeye veya cinsel ilişkiye benzememektedir. Buna göre de orucu bozmaz. Zamanımızda bu konular üzerinde çalışan fıkıh konseyleri de fetva oluştururken bu iki ana çizgi üzerinden hareket etmişlerdir.

Oruçlu iken içeri bir şey sokmakla kastedilen ittifak edilmiş yer midedir. Buna göre mideye inen her şey dendiğinde ittifak edileni bulmuş oluruz. Ağız yoluyla mideye inen her şey de yeme-içme sınırlan içinde kaldığına göre ağızdan alınıp mideye inen her şeyi de oruç bozucu olarak kabul etmeliyiz. Ağız yolu dışında alınan ve gıda olarak bedende kalan her şey için de oruç bozucu diyebiliriz. Zira bedene girip gıda olarak kalan şey orucun yasakladığı yeme-içmedeki mantığı ortaya koymaktadır.

Hangi doktor?

Hastalık nedeniyle oruç erteleme veya tutmama kararı verilecek kişinin her ne kadar müracaat ettiği kişi fıkıh ehli ise de asıl görüşü alınacak olan uzman doktordur. Hastanın doktoru, uzmanlığının ona verdiği yetki ile ‘bu hastanın oruç tutması uygun değildir’ demesi fıkıh ehli için bir kaynak oluşturur, o kaynağa dayanarak ‘sen orucu erteleyebilirsin’ veya ‘tutma artık fidye ver’ der. Bazı âlimler doktorun

‘uzman’ olması ile beraber Müslüman olmasını da şart koşarlar ama bu ittifak edilmiş bir görüş değildir. Mümkünse Müslüman bir uzmana müracaat edilmelidir. Müslüman olmanın da ibadeti ve özellikle orucu idrak etmiş birisi düzeyinde bir Müslüman olmayı gerektirdiği anlaşılmalıdır.

Hasta ne yapacak?

Tedavisi mümkün bir hastalık orucu ertelemeye yani daha sonra tutmaya ruhsat oluşturur ama orucu iptal ettirmez. İyileşince tutarmadığı gün kadar oruç tutar. Buna orucu kazâ etmek deriz.

Tedavisi mümkün olmayan bir hastalık ya da kronik olarak adlandırılan bir hastalık ise o takdirde hasta orucu tutmaz. Tutamadığı her gün için bir fitre miktarı sadaka verir. Buna orucun fidyesini vermek deriz. Fidye veremeyecek kadar zaruret içinde yaşayan biri ise Allah’ın rahmetine bağlanarak yaşamaya devam eder, yapması gereken bir başka iş yoktur.

Hangi ilaçlar oruç bozar?

Yeme-içme anlamına gelen bütün haplar, şuruplar, serumlar, iğneler oruç bozar. Kural böyledir. Bunun istisnaları ileride zikredilecektir.

Kaynak: Sağlık İlmihali Nureddin Yıldız Hoca

Dini Siteler

BENZER KONULAR:

• Oruç Ve Sağlık İlişkisi
• Ramazan’da sağlıklı ve dengeli bir oruç için ne yapılmalı?
• Sıcak ve uzun günlerde sağlıklı oruç tutmanın yolları Nelerdir?
• Sağlık için boşalma oruçu bozarmı
• Orucu bozan ve bozmayan iğneler hangileridir?
• Tümünü görüntüle.
• Dini soru sor cevap al
• Dini soru sor cevap al Sitesi Hakkında Bilgi
• Dini soru sor cevap al “Site Kuralları”
• Dini sorulara hocalar neden farklı cevap veriyorlar
• Dini Soru Sor Hocalar Cevaplıyor
• Tümünü görüntüle.