Paylaş
Şafii mezhebine göre farzlara tabi olmayan sünnetler
Question
Şafii mezhebinde farzlara tabi olmayan sünnetler
Farza Tabi Olmayan Sünnetler
1- Kuşluk (Duha) Namazı
Kuşluk namazının vakti, güneşin doğup bir mızrak boyu yükselmesiyle başlar, istiva yani güneşin tepe noktasına gelmesine kadar devam eder. Bu namazın en azı iki, en çoğu ise sekiz rekattır. İki rekattan fazla kılınması durumunda her iki rekatta bir selâm vererek kılmak efdaldir.
Ebu Hureyre (r.a.) rivayet ediyor: “Dostum (Hz. Muhammed) bana her ayda üç gün oruç tutmayı, iki rekat kuşluk namazı kılmayı ve yatmadan evvel vitir namazı kılmayı tavsiye etti.” (Müslim, 721)
2- Tahıyyetü’l-Mescid Namazı
Mescide girildiğinde oturmadan önce kılınan iki rekat sünnettir. Bunun delili şu hadis-i şeriftir: “Herhangi biriniz mescide girdiğinde iki rekat namaz kılmadan oturmasın.” (Buhari, 433; Müslim, 714)
Tahiyyetü’l-Mescid namazı, farz namaz veya herhangi bir nafile namaz kılmakla da eda edilmiş olur. Çünkü esas olan, mescide girildiğinde oturmadan önce namaz kılmaktır.
Mescide giren kimse, iki rekat namaz kılarken Tahiyyetü’l-Mescid namazına niyet etmesi şart değildir. İmam namaza başladıktan sonra camiye giren kimsenin Tahiyyetü’l-Mescid namazı kılması mekruhtur.
Bir kimse camiye girip Tahiyyetü’l-Mescid namazını kılmak hazırlığında iken kamete başlansa, artık nafile namaza başlamak uygun değildir.
3- Teheccüd Namazı
Uykudan kalkıp kılındığı için bu namaza teheccüd namazı denmiştir. Bu namazın vakti yatsı namazı kılındık tan sonra girer, fecrin doğuşuna kadar devam eder. Bir miktar uyuduktan sonra uyanıp kılınır. En azı iki rekattır. Çoğu için bir sınır yoktur.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) teheccüd namazına de vam ederdi. Hakkında: “Gecenin bir kısmında kalk ve sana mahsus bir fazlalık olmak üzere onunla (Kur’ân’la) namaz kıl…” şeklinde âyet-i kerime varid olmuştur. Bunun içindir ki, birçok rivayetlere göre teheccüd namazı Hz. Peygamber’e vacib idi.
Hz. Peygamber’e: “Farz namazlardan sonra hangi namaz daha faziletlidir?” diye sorulduğunda, “Gece kalkıp kılınan namaz” diye cevap vermiştir. (Müslim, 1163)
4- İstihare Namazı
Yapılması düşünülen bir iş için, hayırlı olup olmadığı ni anlamak maksadıyla kılınan namaza “İstihare namazı” denir. İstihare namazını kılmak sünnettir. Namaz kılmanın mekruh olmadığı her vakitte kılınabilir. İki rekat olarak kılınır.
İstihare namazından sonra bu hususta varid olan aşağıdaki dua ile dua edilmelidir. Bu duadan sonra o işi Allah’a havale etmeli ve O’ndan yardım istemelidir. Ondan sonra kalbi neye temayül ederse onu yapar. İstihare namazın dan sonra uyumak veya rüya görmek şart değildir.
Cabir b. Abdullah şöyle demiştir: Hz. Peygamber bize Kur’ân’dansûre öğretir gibi, bütün işlerde istihare yapmayı öğretti. Bize şöyle derdi: “Sizden biri bir işe niyetlenirse, iki rekat namaz kılsın, sonra da şu duayı okusun:
اللهم إني استجيرك بعلمك واستقدرك بقدرتك واستلك من فضلك العظيم فإنك تقدر ولا أقدر وتعلم ولا أعلم وأنت علام الغيوب * اللهم إن كنت تعلم أن لهذا الأمر خيزلي في دينی ومعاشي وعاقبة أمري فاقدره لي ويسره لي ثم بارك لي فـيـه * وإن كنت تعلم أن هذا الأمر شرلی فی دینی ومعاشي وعاقبة أمرى فاصرفه عبنى واصرفني عنه واقدر لي الخير حيث كان ثم ارضنی به *
“Allâhümmeinnîestehîrukebi-ilmike ve estakdirukebi-kudretike ve es’elükeminfadlike’lazîm. Fe inneketakdiruvelâakdiru ve ta’lemuvelâa’lemu ve enteallâmu’l-ğuyûb. Allâhümmeinkünteta’lemuennehâze’l-emre hayrunlî fî dînîve meâşî ve âkıbetiemrîfakdürhulî ve yessirhulîsümmebâriklifih. Ve in künteta’lemuennehâze’l-emre şerrunlî fî dinî ve meâşi ve âkıbetiemrîfasrifhuannîvasrifnîanhuvakdürliye’lhayra haysükânesümmeardinîbîh.”
Mânâsı: ‘Allahım! Senin ilminle hayır, kudretinle de güç istiyorum. Senin büyük fazlından talep ediyorum.
Sen güç yetirirsin, ben yetiremem. Sen bilirsin, ben bilemem. Sen gaybı bilensin. Allahım! Bu iş, dinim, geçi mim, sonum (veya şimdiki halim ve geleceğim) için hayırlı olacaksa, bunu benim için takdir et ve müyesser kil. Son ra benim için onda bereketler nasip et. Yok eğer bu iş dinim, geçimim, sonum (veya şimdiki halim ve geleceğim) için şerli olacaksa onu benden, beni de ondan uzaklaştır. Benim için her nerede olursa olsun hayrı takdir eyle, son ra da beni onunla hoşnut eyle.”
Bu duayı okuduktan sonra da işinin ne olduğunu söylesin.” (Buhari, 1109)
5- Hacet Namazı Meşru bir istek ve ihtiyacı olan kimsenin, dileğinin ye rine gelmesi amacıyla iki rekat namaz kılması sünnettir.
Namazdan sonra aşağıdaki dua okunur. Ardından hâcetleri için, Yüce Allah’tan maddi ve manevi her türlü sıkıntıları için yardım istenir.
لاإله إلا الله الحليم الكـريـم. شبحان الله رب العرش العظيم . الحمد لله رب العالمين. اسئلك موجبات رحمتك وعـزائـم مغفرتك والغنيمة من كل بر والسلامة من كل إسم لاتدع لى ذنبا إلاغفرته ولاهما الأفرجته ولاحاجةلك فيها رضا
إلا قضيتها ياارحم الراحمين.
Okunuşu: “La ilâhe illallâhü’l-Halîmü’l-Kerîm. SübhanallahiRabbi’l-Arşi’l-Azim. ElhamdülillahiRabbi’l âlemin. Es’elükemûcibatirahmetike ve azâimemağfiretikeve’l-ganîmetemin külli birrinve’s selâmete min külli ismin. Lâ teda’ lîzenben illâ gaferteh. Velâhemmen illâ ferracteh. Velâhâceten leke fîhâridan illâ kadayteha ya erhame’rRâhimîn.”
Mânâsı: “Halîm ve Kerîm sıfatlarının sahibi Allah’tan başka ilâh yoktur. Yüce Arş’ın Rabbi Allah’ı noksan si fatlardan tenzih ederim. Âlemlerin Rabbi Allah’a ham dolsun. (İlahi) rahmetinin gerektirdiği şeyleri, günahların tümünü bağışlatan hasletleri, bütün hayırları, her günah tan selameti Senden isterim. Bağışlamadığın bir günahı mı, gidermediğin bir kederimi bırakma. Hoşnut olduğun, rızana uygun düşen hacetimi muhakkak yerine getir. Ey merhametlilerin en merhametlisi!”
6- Evvabin Namazı
Bu namazın vakti akşam namazından sonra başlar, yatsı namazının vaktine kadar devam eder. En azı iki, en çoğu yirmi rekattır.
7- Tesbih Namazı
Bu namaz dört rekattır. İki rekatta bir selâm vermek daha iyidir. Mekruh vakitler dışında her zaman kılınabilir. Her rekatta 75 defa:
سبحان الله والحمد لله ولا إله إلا الله والله أكبر
“Sübhânallahive’l-hamdülillahivelâ ilâhe illallahuvallahuekber” denir. Şu şekilde okunur:
Her bir rekattaFâtihasûresi ve zamm-1 sûre okun duktan sonra kıraat tamamlanınca ayakta 15 defa yukarıdaki “Sübhanallahive’l-hamdülillahivelâ ilâhe illallahuvallahuekber” tesbihi okunur. Rükuya varılır. 10 defa rükuda okunur. Rükudan kalkınca itidalde 10 defa oku nur. Sonra birinci secdeye varılır. Birinci secdede 10 defa okunur. Birinci secdeden kalkılır. İki secde arasında 10 defa okunur. İkinci secdeye varılır. İkinci secdede 10 defa okunur. İkinci secdeden kalkılır. 10 defa da ikinci secde den kalkılıp istirahat veya teşehhüd oturuşuna oturulunca okunur. Böylece bir rekatta 75 defa ve dört rekatta 300 defa okunmuş olur.
Tesbih namazı ile ilgili aktarılan başka bir rivayette, kıraatten yani Fâtiha’yı okumadan evvel 15 defa, kıraatten sonra 10 defa okunur. İkinci secdeden sonra okunmaz. Yani kıraaten önce 15, kıraatten sonra 10, rükuda 10, itidalde 10, birinci secdede 10, iki secde arasında 10 ve ikinci secdede 10 olmak üzere yine bir rekatta 75 defa okunmuş olur.
8- Abdest Namazı
Abdest alındıktan sonra, abdest namazı niyetiyle iki rekât namaz kılınması müstehabdır.
9- Sefer Namazı
Yolculuğa çıkarken ve yolculuktan döndükten sonra iki rekat namaz kılmak sünnettir.
Cemaatle Kılınması Sünnet Olan Namazlar
Yukarıda zikrettiğimiz nafile namazların tümü tek başına kılınması müstehab olan nafilelerdir. Cemaatle kılınması müstehap olan nafileler ise Bayram namazları, Teravih namazı, Küsuf ve Hüsuf namazları ve Yağmur namazıdır.
BENZER KONULAR:
Answers ( 2 )
Şafiî mezhebinde farzlara tabi olmayan sünnet namazlar şunlardır:
Kuşluk (Duha) Namazı: Güneşin doğup bir mızrak boyu yükselmesinden önce kılınan, en az 2 rekattan başlayarak 8 rekata kadar çıkabilen namaz.
Tahıyyetü’l-Mescid Namazı: Mescide girdiğinde oturmadan önce kılınan 2 rekattan oluşan sünnet namaz.
Teheccüd Namazı: Yatsı namazından sonra kılınan, sabah fecrine kadar devam edebilen ve en az 2 rekattan oluşan namaz.
İstihare Namazı: Yapılacak bir işin hayırlı olup olmadığını öğrenmek için kılınan 2 rekattan oluşan namaz.
Hacet Namazı: Bir dileğin yerine gelmesi için kılınan, 2 rekattan oluşan sünnet namaz.
Evvabin Namazı: Akşam namazından sonra kılınan, yatsı vaktine kadar devam edebilen ve en az 2, en çok 20 rekattan oluşan namaz.
Tesbih Namazı: Her bir rekatta “Sübhânallah, elhamdülillah, ve lâ ilâhe illallah, vallahu ekber” cümleleri 75 defa tekrar edilerek kılınan 4 rekattan oluşan namaz.
Abdest Namazı: Abdest aldıktan sonra kılınan 2 rekattan oluşan sünnet namaz.
Sefer Namazı: Yolculuğa çıkarken ve dönerken kılınan 2 rekattan oluşan sünnet namaz.
Bu namazlar Şafiî mezhebinde sünnet olarak kabul edilir ve farzlara tabi olmayan nafile namazlar arasında yer alır. Her biri müstehab olarak kabul edilir ve kişinin niyetine bağlı olarak kılınabilir.
Şafii mezhebine göre, farzlar ve vaciplerin dışında, sünnetler de önemli bir yer tutar. Sünnetler, Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) yaptığı ve tavsiye ettiği amellerdir, ancak bunlar farz ya da vacip değildir. Şafii mezhebine göre, sünnetler genellikle iki türde incelenir:
Sünnet-i Kâfıye (Kesin Sünnet): Bu sünnetler, Peygamber Efendimiz’in sürekli olarak yaptığı ve ümmetine de yapmayı öğütlediği amellerdir. Bu tür sünnetler, farz olmasa da, sürekli yapılmaları tavsiye edilir. Örnekler:
Sabah namazının sünneti
Akşam namazının sünneti
Zekat verme ve sadaka verme gibi ameller
Sünnet-i Zava’id (Tavsiye Edilen Sünnetler): Bu sünnetler de Peygamber Efendimiz’in zaman zaman yaptığı, ancak her zaman yaptığı ameller değildir. Yapılması tavsiye edilir ancak yapmamak herhangi bir günah oluşturmaz. Örnekler:
Nafile namazlar
Oruç tutma (Ramazan dışında)
Şafii mezhebine göre, sünnetlere uymak kişinin sevabını artıran bir davranış olarak kabul edilir, ancak bunlar farzları yerine getirmek kadar zorunlu değildir. Farzlara tabi olmayan sünnetlerin yapılması, kişinin ibadet hayatını güzelleştirir ve Allah’ın rızasını kazanmada yardımcı olur.