Dini kavram olarak kehanet ne demek kısaca

Kehanet ne demek kısaca anlamı

Kahin kimdir kime kahin denir?

Kehanet, arapçada gayptan haber verme anlamına gelir. “Tekhin” ve “tekehhün” mastarları da bu anlamda kullanılır. Bu işi yapan kişilere ise “kâhin” denir. Cahiliye Arapları derin bir araştırmaya dayanan bilgilere sahip olan kişilere de kâhin derler­di. Zaman zaman müneccim (astronom) ve tabiplere kâhin denmesi bundandır. Çoğulu kühhan ve kehenedir. Türkçede kâhin kar­şılığında çoğunlukla falcı ve bakıcı kelime­leri kullanılagelmiştir. kâhin, Yahudiliğin eski çağlarında dinî bir unvanı belirten bir terim olarak kullanılıyordu.

Bazı tarihçiler kehanetin, “ırafet”, “ilm-i nücûm”, “fal” ve “hattu’r-remil”i de içine alan genel bir terim olduğu kanaatindedir. Bununla beraber bu terimlerin birbirinden bağımsız anlamlara sahip olduğunu söyle­yenler de vardır. Bu sonunculara göre kâ­hin, istikbalde meydana gelecek İşleri bil­diğini iddia eden, gizli ve görünmeyen alemden haberdar olduğunu söyleyen kişilere denir. Rağıb el-lsfehânî ise bu terimterin yerini değiştirerek “geleceğe iliş­kin olaylardan haber verene arrâf, geçmiş­te meydana gelen ve insanlara gizli kalan haberleri bildiren kişilere de kâhin denir” demiştir.

Kehanetin “ırâfet”, “tıyera” gibi terimler­le eşanlamlı olduğu da iddia edilmiştir. Hadislerde bu terimlerin atıf yoluyla ayrı ayrı zikredildiği dikkate alınınca bu görü­şün isabetli olmadığı sonucuna ulaşılmak­tadır. kâhinlerin, sanatlarını, nereden yararla­narak icra ettikleri konusunda değişik gö­rüşler ileri sürülmüştür.

Fahreddin er-Râzi kehanetin İki kaynağını şöyle açıklar:

1- Bazı insanlar fıtrat ve yapılan icabı bu işi yapmaya yeteneklidir. Bu, sonradan elde edilen (müktesep) bir kabiliyet olma­yıp fıtrîdir.

2- Bu sanat cinlerden huddâm (hizmetçi­ler) kullanmak ve yıldızlardan faydalanmak (davet-i kevakib) suretiyle de icra edilir. Bu şekil, kesbidir. Birincisi ırafet ilmi içindedir, İkincisi ise kehanet olup dinimizce haram kılınmıştır. İslâm bilginlerinin büyük bir kısmı, keha­neti üç neviye ayırarak incelerler:

1- Cinlerden bir dost edinerek onun vası­tasıyla gaybtan haber verme biçiminde gerçekleştirilen kehanet. Kur’ân-ı Kerîm ve hadislerde bu nevi kehanetin vukuuna dair işaretler vardır (e!-Hicr 15/18; es-Sâffât 37/10; Buhârî, Bed’u’l halk, 6,11; Tıb, z,5; Teftir, 10; Müslim, Şeiâ™, 35,122,123). (slâm bilginlerinin çoğun­luğuna göre kehanetin bu nevi Peygambe­rimizin nübüvveti ile son bulmuştur.

2- İnsan tabiatında bulunan bir yetene-gın harekete geçirilmesi sonucu kazanılan bır sanat anlamında kehanet, Mes’udî, Hattabî, İbn Haldun gibi İslâm bilginlerinin paylaştığı bu görüşe göre nübüvvet gibi kehanet de insanî nefsin (psikolojik muh­tevanın) tabii özelliklerindendir. Ancak peygamberlerde doğrudan ve kamil ma­nada maddi kayıtlardan sıyrılma yeteneği­ne sahip bulunan nefis, diğer insanlarda bu fonksiyonu kısmî biçimde ve yabancı un­surlardan yardım alarak icra edebilmekte­dir. O yüzden bu yetenek, sahibini doğru­dan gaybî bilgilere ulaştıramaz. Nefis bu durumda, (bakıcıların yaptığı gibi) şeffaf cisimlere bakmak, (falcıların yaptığı gibi) hayvanların ciğer ve kemiklerine bakmak ve seçili kelimeler kullanmak gibi bazı cüz’î vasıtalara tutunma ihtiyacını hisseder. O, bunların yardımı ile tahayyülünü tamamlar ve böylece kalbe doğanlar dilden dökül­meye başlar. Bu sözler bazan isabetli, bazan de İsabetsiz olabilir. Çünkü bu nefis­te tam bir arınma olmamakta ve eksiklerini kendine yabancı vasıtalarla tamamlamak­tadır.

3- Putlardan kendilerine gizli sesler fısıl­dandığını iddia edenlerin kehaneti. Cahiliye inancına göre putların içinde ruhlar (cinler) bulunmaktadır. Bu ruhlar, kâhinlere sema­da olup bitenleri haber verir. Araplar bu sese “hatif” adı veriyorlar, kâhinleri putla­rın dilinden anlayan kişiler olarak kabul ediyorlardı. Aslında gizli ses etrafında ge­liştirilen hikayeler, Hz. Musa döneminden beri İsrailoğulları arasında nesiller boyu anlatılagelmiştir. İslâmiyetin doğuşu sıra­sında da Araplar arasında hatif inancı çok yaygın bir durumdaydı. Bir çok kişi, bu tür seslerle Hz. Muhammed’in peygamber olarak geleceği bilgisinin kendi kulaklarına fısıldandığını söylemiştir.

Araplar arasında bir çok kâhin ve kâhine ün salmıştı. Bunlardan en eskisi Şık ve Satîh’tı. Efsaneye göre Şık ortadan bölün­müş yarım insan şeklindeydi. Yalnız bir eli, bir gözü ve bir ayağı vardı. Satîh ise kumaş gibi dürülen bir et parçasından ibaretti. Kafatasından başka kemiği yoktu. Bu iki­sinden başka Hanafir b. Tev’em el-Hımyerî, Sevâd b. Karib ed-Devsî( Yemen kâhinesi Tureyfe, Hımyerli Ufeyre, Hadramutlu Zebra ünlü kâhin ve kâhinelerdendi.

Cahiliye Arapları kâhine kehaneti karşılı­ğı verilen bedele “hulvân” adını vermişler­di. Bu sabit ve belirli bir miktar değildi. İnançlarına göre kâhine bir şey verilmezse ya da yeterli olmazsa haberi doğru çık­mazdı. Çünkü verilen bedel kâhine değil, metbûuna {kâhinin tabi olduğu varlığa) verilmiş sayılırdı. Eğer metbû verilen hulvâna razı olmazsa, ona doğru haber iletmezdi. Araplar önemli işlerde, sözgeli­mi, savaş ilan etme, yitik eşyayı bulma, rüya yorma, ihtilaflı meseleleri çözme, hastalıklara şifa sağlama, kısaca her türlü probleme çare bulma konusunda kâhinlere baş vururlardı, kâhinler problemleri remil atarak ve bir İpe düğümler atıp üzerine üfleyerek çözer, ihtilâfları fal oklarına baş­vurarak halleder, hırsızları kumkuma adın­da kabın içine üfürerek keşfederlerdi. Düşüncelerini seçili ve kafiyeli sözlerle bildirir­lerdi.

Kur’ân-ı Kerîm ve hadislerde kehanet ya­sak edilmekte, kâhinler yerilmekte, onları tasdik edenin Hz. Muhammed’e indirileni inkâr etmiş olacağı (Ebû Dâvud, Tıb, 2; et-Tirmizî, Taharet, 102; ibn Mâce, Taharet 122; Dârirnî, Vudu II/,; Müsned, il, 408), cennete giremeye­ceği (Müsned, lll, 14) ve kırk gün namazının kabul edilmeyeceği (Müslim, selam, 33) ifade edilmektedir. Bazı müellifler nefsânl yeteneğe daya­nan kehanetin devam ettiğini iddia etmiş­lerse de, İslâm bilginlerinin büyük çoğunlu­ğu Hz. Muhammed’İn peygamber olarak gönderilmesinden sonra kâhinleri tabi ve railerinin (cinler) terk ettiği, gökten bilgi hırsızlığı yapmaya dayanan kehanetin de son bulduğu kanaatindedir. Zira Kur’ân-ı Kerîm, daha önce var olan şeytanların bazı bilgileri meleklerden çalabilme imkânları­nın artık ortadan kaldırılmış bulunduğunu ve göğün koruma altına alındığını bildir­miştir (es-Sâffât 37/6-10). islamda kehanetin yeri Gerçek Hayat