Paylaş
Hutbe nedir? Hutbenin şartları sünnetleri ve mekruhları
Question
HUTBE
Hutbe cumanın şartlarından biridir. Hutbeden kasıt Cuma’da insanlara verilen bir öğüttür.
Hutbe, sözlükteki anlamıyla bir kişi veya gruba karşı bir konuyu anlatmaktır.
Istılahi manada ise, cuma ve bayram namazlarında dînî konularda cemaate yapılan hitaba denir.
Müslümanların dînî öğrenme yollarından en önemlilerinden biridir ve hutbeyi dinlemek cemaate farzdır.
Cuma Hutbesinin Şartları
Cumanın şartları şunlardır;
Hutbe namazdan önce okunmalıdır. Hatip, hutbeyi hutbe niyetine okumalıdır.
Hutbe vaktinde okunmalıdır. Vaktinden önce okunup sonra vakit geldiğinde namaz kılsa olmaz.
Hutbe esnasında dinleyicilerin bulunması gerekir.
Hutbeyi dinlemekte olan kişinin, hutbeyi okuyanla aynı derecede olmalıdır. Cuma’yı kılmak üzerine farz olan kişi olmalıdır.
Hutbe ile namazın arası namaz ve hutbe ile ilgili olmayan bir şeyle ayrılmamalıdır.
Cuma Hutbesinin Sünnetleri
Cumayı okuyacak hatibin büyük-küçük kirlerden (abdestsiz-cenabetlik) hadesten temizlenmesi gerekir,
Hutbeye başlamadan önce hatib minbere çıkıp oturmalıdır,
Hatibin hutbeyi ayakta okuması ve silah zoruyla alınmış yerlerde sol elinde bulundurduğu kılıca dayanması gerekir.
Hatib cemaate yüzü çevirerek hutbe okumalıdır.
İki hutbe okur,
İki hutbe arasında üç âyet okuyacak kadar bir zaman oturmalıdır.
Hutbeye başlarken gizli olarak “Eûzü besmele” çekmesi ve sonra sesli olarak Allah’a (c.c) hamdü senada bulunması,
Kelime-i Şehâdet ile Peygamberimiz (s.a.v)’e salâtü selâm getirmesi,
Cemaata vaazda bulunması gerekir. Kurandan bir ayet okur;
İkinci hutbeye elhamdülillah, Allah’a (c.c) sena ve Peygamberimiz (s.a.v)’e salatü selam ile başlar.
Bütün mü’minlere dua edip istiğfarda bulunur.
Hutbenin uzun olmaması,
Cuma hutbesinin sünnetlerindendir.
Hutbenin Mekruhları
Sünnet olanlardan birinin terk edilmesi,
Hutbe okunurken dinleyicilerden birinin konuşması,
Cemaat halinde ezan okunması, mekruhlarındandır.
Hutbenin Okunuşu
Hatip Cumanın ilk sünnetini minberin önünde kılar.
Cumanın ilk sünneti bitince kalkar ve hutbeyi okumak için minbere yönelir. Caminin büyüklüğüne ve cemaatın kalabalığına göre minberin 3.5. veya 7. basamağına yavaş bir şekilde çıkıp cemaata dönerek oturur.
İmam minbere oturunca müezzin iç ezanı okur. Ezan okunurken cemaat ve imam ezanı tekrar eder ve sonunda vesile duasını okur.
Hatip hutbeyi okumak için ayağa kalkar ve cemaata dönerek yüksek sesle hitab ederek hutbeyi okumaya başlar.
Hatip önce kendi duyacağı şekilde bir eûzü besmele çeker ve şu hutbeyi okur.
Answer ( 1 )
Hutbe; Cuma namazı ve bayram namazlarında, özellikle Cuma namazının başında imam tarafından cami cemaatine hitap etmek amacıyla okunan vaaz metnidir. Hutbe, Arapça kökenli bir kelime olup, “konuşma, vaaz” anlamına gelir. İmam, hutbeyi okurken genellikle toplumu dini, ahlaki veya sosyal konularda bilgilendirir, öğüt verir.
Hutbenin Şartları:
İki Hutbe Olması Gerekiyor: Cuma namazında hutbe iki bölümden oluşur. İlk hutbe kısa olup, dinî ve ahlâkî öğütler içerir. İkinci hutbe ise daha uzun olabilir ve toplumu bilgilendirme, dua ve tevhid gibi konulara değinilir.
Hutbe Cuma Namazının Öncesinde Olmalı: Hutbe, namazdan önce okunmalıdır. Cuma namazı kılınmadan önce cemaate hitap edilmesi gerekmektedir.
Dini Konulara Değinilmesi: Hutbede Allah’a iman, O’na kulluk, İslam’ın temel ilkeleri ve toplumun dini, ahlaki, sosyal durumu gibi konulardan bahsedilmesi gerekir.
Cemaatin Dinlemesi: Hutbe sırasında cemaatin sessiz bir şekilde dinlemesi esastır. İmam, hutbeyi sesli ve anlaşılır bir şekilde okur.
Hutbenin Sünnetleri:
Cuma Namazına Erken Gitmek: Hutbeyi dinlemek için erkenden camiye gitmek sünnettir.
Hutbenin Başlangıcında Kısa Dua: İmam hutbesine başlamadan önce, dua veya bir miktar kısa zikri tavsiye edilir.
Hutbeyi Dinlemek: Hutbe sırasında cemaate hitap edilen öğütlerin dinlenmesi sünnettir. Cuma namazı esnasında cemaatin hutbeye dikkatle odaklanması gerekir.
İlk Hutbenin Ardında İki Ellerle Dua Etmek: İkinci hutbede dua edilmesi geleneksel bir sünnettir.
Hutbenin Mekruhları:
Hutbe Sırasında Konuşmak: Hutbe okunurken, cemaate veya başka kişilere konuşmak mekruhtur. Cemaatin hutbeye odaklanması gereklidir.
İmamın Hutbesi Kısa Olması: Eğer hutbe çok kısa ve yetersiz olur, halkı gerekli şekilde bilgilendirme amacı gütmüyorsa, bu da mekruhtur.
İkinci Hutbenin Çalışmadan Olması: Hutbe çok uzun olursa ve dini öğüt vermekten çok başka konulara girilirse, bu da mekruh sayılabilir.
Hutbede Dünyalık Konulara Girmek: Hutbede sırf dünyevi konulara yer verilmesi, dini öğütlerle bağlantılı olmayan meselelerin fazla işlenmesi mekruhtur.
Hutbenin Öne Çıkan Özellikleri:
Ahlaki ve dini öğütler: Hutbeler genellikle toplumu ahlaki ve dini açıdan bilinçlendirmeyi hedefler.
Cemaatle etkileşim: Hutbe, cemaatin dikkate alacağı, yönlendireceği mesajları içerir.
Cuma hutbesi, İslam toplumunda önemli bir yer tutar ve cemaatin ruhsal açıdan güçlenmesi, ahlaki olarak kendini geliştirmesi için bir fırsattır.