Ölen kişinin kılları ve tırnakları kesilir mi?

Ölüme Götürülen Kimsenin Tırnaklarının Kesilmesi ve Etek Traşı Olması veya Ölmek Üzere Olanlara Bu İşlemin Yapılması

Bu konu kıyasi bir mesele olmasına rağmen ele almadan geçmenin doğru olmadığı kanaati ağır bastı. Bunun için bu meselenin de burada zikredilmesi gerekir. İmam Ebu Davud es-Sicistani Sünenin de bununla ilgili olarak şu hadisi zikretmektedir:

“…Ebu Hureyre’den demiştir ki: el-Haris b. Amir b. Nevfel oğulları Hubeyb’i Kureyşlilere köle olarak sattılar. (Çünkü) Hubeyb Bedir (savaşı) günü (Mekkeli müşriklerden) el-Haris b. Amir’i öldürmüştü. (O vakit) Hubeyb Kureyşlilerin yanında esir olarak kaldı. (Kureyşliler saygı gösterdikleri haram aylar çıkınca) onu öldürmeye karar verdiler. (Bunu anlayan Hubeyb) kasık kıllarını kazımak için Haris’in (Zeyneb ismindeki) kızından ödünç olarak bir ustura istedi. (Zeyneb de) ona ödünç olarak (bir ustura) verdi. Derken (Zeyneb’in) gafil bulunduğu bir sırada küçük oğlu (Ebu Huseyn b. El-Haris b. Nevfel b. Abdi Menaf, Hubeyb’in yanına) gitti. (ve Zeyneb) onu elinde ustura olduğu halde yalnız başına (Hubeyb’in) dizinde (otururken) buldu. Ve (Hubeyb’in çocuğu öldürerek intikam almasından) korktu. (Hubeyb) ondaki bu korkuyu anlayıp (kadına) “Çocuğu öldürürüm diye mi korkuyorsun? (korkma) ben bunu yapmam” dedi.

Hubeyb (r.a)’in bize bıraktığı sünnetlerden ikincisi de budur. Bunu yapmak güzel olan bir husustur. İmam Ebu Davud (rh.a) kıyasından ve konuya attığı başlıktan hareketle böyle bir şeyin meşru olduğunu söylüyoruz.

Zaten bu temizliğin yapılması fıtratdan olan bir hadisedir. Tabii ki imkan varsa. Dikkat edilirse İnşallah ileride de geleceği gibi şehidler öldükleri hal ve üzerindeki elbiselerle gömülür yıkanmazlar. Çünkü bu onların Allah (c.c)’a kendilerinden sundukları delilleri olacaktır. Yani ölüyü yıkamak, sünnet olan bir husustur. Şimdi bir başka konuyu inceleyelim.

CEVAP:

Ölen kişinin tırnak ve kıllarının kesilmesi konusu, İslami kaynaklarda doğrudan ve detaylı bir şekilde ele alınmamış olsa da, bazı hadisler ve uygulamalar ışığında âlimler tarafından değerlendirilmiştir. Soruda zikredilen Hubeyb (r.a) hadisesi, bu konuda önemli bir örnek teşkil eder. İşte konuyla ilgili detaylı açıklama:

1. Hubeyb (r.a) Örneği ve Sünnet

• Hadisin Anlamı: Hubeyb (r.a), esirken öldürüleceğini anlayınca, kasık kıllarını traş etmek için bir ustura istemiş ve bu temizliği yapmıştır. Bu davranış, İmam Ebu Davud tarafından bir “sünnet” olarak nitelendirilmiştir.
• Hikmeti: Bu uygulama, fıtrî temizlik (fıtrat sünnetleri) kapsamında değerlendirilir. Tıpkı canlıyken yapılması tavsiye edilen tırnak kesme, koltuk altı ve kasık temizliği gibi, ölüm öncesinde de bu temizliğin yapılması müstehap (güzel görülmüş) olabilir.

2. Ölüm Öncesi veya Sonrası Tırnak/Kıl Kesme

• Ölüm Öncesi: Kişi henüz hayattayken ve imkân varsa (örneğin, hasta yatağında), tırnaklarını kesmesi veya kıllarını aldırması caizdir ve bazı âlimlere göre fıtrata uygun bir davranıştır.
• Ölüm Sonrası: Öldükten sonra tırnak veya kılların kesilmesi ise şu şekilde değerlendirilir:
  • Yıkama (Gasl) Esnasında: Cenazenin yıkanması sırasında fazla kılların alınması veya tırnakların kesilmesi, bazı âlimlerce (özellikle Malikîlerde) mekruh görülmüştür. Çünkü ölünün bedenine saygı gereği, ölüm sonrası müdahaleler sınırlı tutulmalıdır.
  • Şehitler İstisnası: Şehitler yıkanmaz ve üzerlerindeki kanlı elbiselerle defnedilir. Bu durumda tırnak/kıl kesimi söz konusu değildir.

3. Fıkhi Görüşler

• Hanefîler: Ölünün tırnak ve kıllarının kesilmesi genelde hoş karşılanmaz. Çünkü bu, bedene yapılan gereksiz bir müdahale olarak görülür.
• Şâfiîler ve Hanbelîler: Bazı âlimler, fıtrat temizliği niyetiyle yapılırsa caiz olduğunu söyler, ancak zaruret olmadıkça önermezler.
• Malikîler: Ölünün bedeninde değişiklik yapmayı (tırnak kesmek, saç traşı vb.) mekruh kabul eder.

4. Sonuç ve Tavsiye

• Ölüm Öncesi: Kişi kendi isteğiyle tırnak/kıl temizliği yapabilir. Bu, Hubeyb (r.a) örneğinde olduğu gibi sünnete uygun bir davranıştır.
• Ölüm Sonrası: Cenazenin yıkanması ve kefenlenmesi sırasında tırnak/kıl kesmekten kaçınılmalıdır. Ancak çok uzun veya hijyen açısından sorun teşkil eden durumlarda (nadir istisnalar dışında) kesilmez.

Özetle:

• Ölmek üzere olan kişi kendi temizliğini yapabilir (müstehaptır).
• Öldükten sonra tırnak/kıl kesmek genelde uygun görülmez.
• Şehitler için bu işlem zaten söz konusu değildir.

Kaynak: Ebu Davud, Sünen; İbn Abidin, Reddü’l-Muhtar; Nevevî, el-Mecmû.

Dini Siteler

BENZER KONULAR:

• Ölünün Hazırlanmasında Acele Etmek
• Ölünün arkasından ağlama konusunda hadisler
• Ölünün arkasından ağlamak ölüyü rahatsız eder mi
• Peygamber Efendimiz Ölünün arkasından ne yapardı?
• Ölünün mezarına toprak götürüp dökmek
• Tümünü görüntüle.
• Dini soru sor cevap al
• Dini soru sor cevap al Sitesi Hakkında Bilgi
• Dini soru sor cevap al “Site Kuralları”
• Dini sorulara hocalar neden farklı cevap veriyorlar
• Dini Soru Sor Hocalar Cevaplıyor
• Tümünü görüntüle.