Paylaş
Borç düşürmek zekat yerine geçer mi
Question
Borcu Düşürmek Zekat Yerine Geçmez
Alacak zekata Sayılır mı?
Bu mesele, zekâtın fakir ve benzerlerinin bizzat mülklerine geçirilmesi şartına dayanmaktadır. Alacağı bağışlamak Hanefîlere göre, zekât yerine geçmez. Zekâtın fakirlere bizzat verilmesi gerekir. Kişinin fakirdeki alacağını zekâtını ödedikten sonra alması mümkündür. Önce zekâtını verir, zekâtı ona teslim ettikten sonra alacağını ister.
Bunun gibi, Hanbeliler borçluya zekâtı verip ondan sonra alacağı istemeyi caiz görmüşlerdir. Ancak bunun bir hile olmaması gerekir. Yani, alacaklı borçluya vereceği zekâtını kendisine olan borcunu ödemesi şartıyla vermemelidir. Bir kimse zekâtı ile yiyecek maddesi satın alıp sabah-akşam fakirlere bundan yemek verirse ve malin kendisini onlara vermezse bu zekat yerine geçmez. Çünkü bunda temlik yoktur. Bir kimse zekâtını fakire verse bizzat fakir onu teslim almadıktan sonra yahut veli veya vekili teslim almadıktan sonra zekât verme işi tamamlanmaz.
Bir kimse, fakir bir ölünün borcunu zekât niyeti ile ödeyecek olsa zekât yerine geçmez. Çünkü fakire temlik edilmemiş olur, çünkü ölü, malı teslim almış sayılmaz. Fakat hayatta bulunan bir fakirin borcunu onun emriyle ödese zekât yerine geçer. Zira bunda temlik vardır. Çünkü fakir, o kişiye bunu emredince mal sahibi teslim alma hususunda fakirin vekili olmuş oluyor. Yani fakir zekatı kendi eliyle alıp alacaklısına teslim ve temlik etmiş gibi olmaktadır.
DİYANET BORCU ZEKATA SAYMA FETVASI
Soru: Alacaklar zekat yerine sayılır mı?
Cevap: Zekâtın geçerli olması için, fakire verilecek para veya malın ona temlik edilmesi yani onun mülküne geçirilmesi şarttır. Bu da zekâtın fiilen fakire teslimi ile gerçekleşir. Mesela yemek hazırlayıp bunu fakirlerin yiyebileceğini ilan etmekle ya da onlara yedirmekle o yemek temlik edilmiş/ verilmiş olmaz. Ancak aynı yemek yapılıp zekât niyeti ile fakire teslim edilirse, temlik gerçekleşmiş yani zekât verilmiş olur. Buna göre, bir kimseye borç verirken zekâta niyet edilmediği, daha sonra da bu parayı zekâta saymaya niyet edildiği zaman, paranın kendisi ortada bulunmadığı için temlik gerçekleşmiş olmayacaktır. Dolayısıyla bir kimseye borç olarak verilmiş olan paranın daha sonra borçluya zekât niyetiyle bağışlanmakla zekât verilmiş olmaz. Dört mezhep âlimleri bu görüştedir.
Temlik kavramına daha geniş bir anlam yükleyen bazı âlimler ise, fakirin zimmetinde bulunan karz-ı hasen ve kira borcunun ona bağışlanmasını da temlik olarak değerlendirmişler ve bunu caiz görmüşlerdir. Fakat bu görüşte olanlar ticaretten kaynaklanan borçları bunun dışında tutmuşlardır. Bu görüşle de amel edilebilir.
BENZER KONULAR:
Answers ( 3 )
Alacağı bağışlamak Hanefîlere göre, zekât yerine geçmez. Zekâtın fakirlere bizzat verilmesi gerekir. Bir kimseye borç olarak verilmiş olan paranın daha sonra borçluya zekât niyetiyle bağışlanmakla zekât verilmiş olmaz. Dört mezhep imamı da bu görüştedir.
Borcu Düşürmek Zekât Yerine Geçer mi?
Alacağı bağışlamak, zekât yerine geçmez. Zekâtın fakire bizzat verilmesi gerekir. Kişinin fakirdeki alacağını zekâtını ödedikten sonra alması lazımdır. Önce zekâtını verir, zekâtı ona teslim ettikten sonra alacağını ister. Ancak bunun bir hile olmaması gerekir. Yani alacaklı borçluya vereceği zekâtını kendine olan borcunu ödemesi şartıyla vermemelidir.
Borç düşürmek, zekat yerine geçmez. Zekat, İslam’ın beş temel ibadetinden biridir ve belirli şartlar altında malın belirli bir kısmının (genellikle %2.5) fakir ve muhtaçlara verilmesini gerektirir. Zekat, kişinin mal varlığını belirli bir düzeyde temizlemek ve toplumda adaletin sağlanmasına katkı sağlamak amacıyla yapılır.
Borç düşürmek ise, borçluya olan yükü hafifletmek anlamına gelir, ancak zekat yerine geçmez. Zekat, bir kişinin mal varlığından fakirlere doğrudan yardım etmeyi içerirken, borç düşürmek daha çok borçlu olan kişinin yükünü hafifletmeye yöneliktir. Zekat ve borç düşürme farklı kavramlardır, bu yüzden borç düşürmek zekat yerine geçemez.
Ancak, eğer borçlu kişi fakir ise ve borcunu ödeme konusunda zorluk yaşıyorsa, onun borcunu ödemek, bir tür sadaka olabilir ve bu da hayırlı bir iş sayılır.