Paylaş
Başka dinlere ve kültürlere ait sembollerin Müslümanlar tarafından kullanılmasının hükmü nedir?
Question
Din sembolleri ve adları ve ilgili hükümler
Dini semboller ve isimleri
Müslümanın kendi inancını taşımayan toplumlara benzemesi hakkında Hz. Peygamber (s.a.s.) “Kendisini bir topluma
benzetmeye çalışan kimse onlardandır.” ve “Bizden başkasına benzemeye özenen bizden değildir.” buyurmuştur. Bu sebeple gayrimüslimlerin inançlarının simgesi olan isim, kıyafet ve sembollerin kullanılması ve dinlerine özgü örf ve âdetlere uyulması Müslümanlara yasaklanmıştır.
Ancak, yukarıda zikredilen hadisin metninde geçen “teşebbüh” kelimesi, tesadüfi bir benzemeyi değil, bir özenti içerisinde bilinçli olarak benzemeye çalışmayı, onlar gibi inanmayı ve yaşamayı yani onları bilerek ve isteyerek taklit etmeyi ifade etmektedir. Buna göre bir Müslüman, inanç konularında onları taklit ederse dinden çıkar; günaha götüren amelî konularda taklit ederse günahkâr olur. Şayet benzeme diğer dinlerin alametlerini taşıma konusunda olursa bu defa da o alametleri taşımanın dünyevî ve uhrevî sorumluluğuyla karşılaşır. Dolayısıyla bu tür konularda Müslümanların daha dikkatli davranması gerekir. Ancak bilmeden bu tür davranışlar sergilenmiş veya
semboller kullanılmışsa günahkâr olunmaz.
Bu noktada “haç” işaretinin kullanımı, üzerinde özellikle durulması gereken bir konudur. Bilindiği gibi bu işaret, Hristiyanlığın bir sembolü olup Hz. İsa’nın güya çarmıha gerilmesini simgelemektedir. Bir Müslümanın bu işareti, Hristiyanlığın sembolü olduğunu bilerek ve herhangi zorlama altında kalmaksızın kullanması, üzerinde taşıması ya da herhangi bir şekilde ona hürmette bulunması İslâm inancına aykırılık teşkil
eder. Böyle bir davranış, aynı zamanda yukarıdaki rivâyetlerde belirtildiği üzere o toplumlara benzemeye çalışmak, onlara özenmek ve dinlerinin propagandasını yapmak anlamına gelir.
Bu bakımdan gayrimüslimlerin inançlarının ifadesi olan kıyafet ve sembollerin kullanılması Müslümanlara yasaklanmıştır.
Nitekim Resûlullah (s.a.s.) Müslümanların evinde, üzerinde haç işareti olan eşyaların bulunmasına izin vermemiştir. Âlimler de taşıdığı dinî değere inanılmasa bile diğer dinlere ait olan sembollerin taşınması veya giyilmesini haram saymışlardır.
Başka dinlere ve kültürlere ait sembollerin üretilmesi ve satılmasına gelince, Hz. Peygamber (s.a.s.), “Şüphesiz Allah ve Resûlü şarâbın, meytenin, domuzun ve putların satışını haram kıldı.” buyurmuştur. Âlimler de bu hadiste geçen “sanem/put” ifadesinden hareketle, diğer dinlere ait sembollerin veya kutsal kabul edilen eşya ve figürlerin Müslümanlar arasında alım-satımını ve onlar tarafından kullanımını haram saymışlardır. Müslümanların, gayrimüslimlere yönelik, üzerinde haç gibi başka dinlere ait dinî motif bulunan ürünlerin üretimini ve ticaretini yapması ise fıkıh âlimlerinin çoğunluğuna göre caiz değildir.
Sonuç olarak, diğer dinlere ait kutsal sembol ve eşyaların kullanımı, üretim ve satımı o batıl inançların yayılmasına da vesile olacağından “İyilik ve takvâ hususunda yardımlaşın, günah ve haksızlık yolunda yardımlaşmayın.” ayetine açık bir aykırılık teşkil etmektedir. Bütün bunlarla birlikte İslâmî kaynaklarda gayrimüslimlere benzemeyi yasaklayan hususlar, yukarıda izah edildiği üzere inanç ve dinî hayatla alakalıdır. Yoksa insanlığın faydasına dönük olarak ortaya konulan bilim, teknoloji vb. hususlarla ilgili değildir.
DİYANET GÜNDEMDEKİ DINÎ SORULAR
Answers ( 4 )
Müslüman illa birilerine benzemek zorunda hissediyor ise kendisini, Müslüman kardeşin de olup da kendisinde olmayan bir güzel huyu gıpta etmeli ve Müslüman kardeşine benzemelidir. Ama malesef özentimiz kendimize değil de hep bizden olmayanlara olmaktadır son zamanlarda. Aslında bu biraz da kendi değerlerimizi, kendi özümüzü bilmemekten kaynaklanmaktadır. Biz kendimizi hakkı ile tanısak zaten sorun ortadan kalkmış olacak
Küfür sembolleri olan fotoğrafı galeride veya sosyal medyada bulundurmak küfür olur mu
Selamun aleyküm arkadaş ortamımızda hıristiyan olan bir arkaşımız var ve haç kolyesi ile geziyor birlikte fotoğraf çekindiğimiz zamanlarda oluyor bu fotoğrafta haç işareti gibi şeylerde oluyor bu fotoğrafı sosyal medyaya atmak,galeride tutmak küfür olur mu
Haç İşaretine Benzeyen Bazı Semboller
Selamünaleyküm, biliyorsunuz ki haç işareti iki adet biri uzun, diğeri ise ondan daha kısa çizgiden oluşuyor. Bu işaretin aynısı olmasa bile bu işarete benzeyen bazı semboller ve harfler var. Örneğin “T” harfi ve artı işareti az da olsa bu sembole benziyor. Bu konuda ne yapılmalıdır? Kişi bu sembolleri haç amacıyla değil de o harf amacıyla veya artı işareti niyetiyle mi kullanmalıdır?
Ve aleykümselam,
Sorunuz çok önemli ve hassas bir konuyu ele alıyor. Haç işaretine benzeyen sembollerin kullanımı konusunda İslam fıkhı ve ulemanın değerlendirmeleri dikkate alınmalıdır.
🔹 Haç Sembolü ve İslam’daki Yeri
İslam’da haç (salib) sembolü, Hristiyanlığın sembolü olarak kabul edilir ve özellikle ibadetlerde, mabetlerde ve kutsal sayılan alanlarda kullanılması caiz görülmez. Resûlullah (s.a.v) haç işaretine benzeyen şekillerin kullanılması konusunda uyarılarda bulunmuştur:
Hadis Kaynağı:
“Resûlullah (s.a.v), evinde haç işareti bulunan bir kumaş gördü ve derhal onu kaldırdı.”
(Buhârî, Libâs 47; Ebû Dâvûd, Libâs 46)
Bu hadis, haç sembolünün evde bulundurulmasını bile hoş karşılamadığını gösterir.
Benzeyen Sembollerin Hükmü
Sizin de belirttiğiniz gibi bazı şekiller (örneğin büyük “T” harfi veya artı işareti “+”) haç ile birebir aynı değil, sadece benzerlik arz eder. Bu durumda niyet, kullanım amacı ve bağlam önemlidir.
Fıkhî Değerlendirme:
Haç Amacıyla Kullanılmayan Benzeyen Şekiller:
Eğer bir şekil Hristiyanlık inancını yüceltmek, o sembolü kutsamak, veya bir dini aidiyet göstermek amacıyla değil de fonksiyonel veya doğal bir amaçla kullanılıyorsa, bu caiz kabul edilir.
Örneğin:
Matematikteki “+” işareti → Toplama anlamındadır.
Latin alfabesindeki “T” harfi → Yazı sisteminin bir parçasıdır.
Tabelalardaki yön sembolleri → Yönlendirme amaçlıdır.
İlk yardım işaretindeki artı → Sağlık sembolüdür.
Haç Amacıyla Yapılmayan Ama Benzer Olan Şekillerde Sakınca Yoktur:
Diyanet İşleri Başkanlığı da bu konuda açıkça şunu belirtir:
“Yalnızca şekil benzerliğinden dolayı bir sembol veya işaretin haç olarak kabul edilmesi doğru değildir. Kasıt ve niyet önemlidir.”
(Kaynak: Diyanet, Din İşleri Yüksek Kurulu – sembollere dair fetvalar)
Sonuç Olarak:
Eğer bir sembol:
Hristiyanlığı temsil etme amacı taşımıyorsa,
Bilinçli olarak haç niyetiyle kullanılmıyorsa,
Topluma bu niyeti çağrıştıracak bir algı oluşturmuyorsa,
Bu sembollerin kullanılması haram veya mekruh değildir.
Ancak gerekmedikçe veya alternatifi varsa, haça benzeyen şekillerden uzak durmak ihtiyata daha uygun olur.