Paylaş
Peygamberimizin azat ettiği köleler
Question
RESULULLAH (S.A.V.)’IN AZAT ETTİĞİ KÖLELER
Zeyd b. Hârise. O’nun oğlu Üsâme b. Zeyd ile Sevbân bunlar arasındadır. Sevbân’ın künyesi: Abdullahtır. Peygamber (S.A.V.)’in vefatından sonra Hims’da yerleşmiş ve Hicri 57 (14 Kâsım 676 – 2 Kâsım 677) yılında vefat etmiştir. er-Ramle’de yerleşmiştir diyenler de vardır. Çocuğu olmamıştır.
Şükran Habeşistanlı idi. İranlıdır diyenler de vardır. Adı: Salih b. Adiyy`dir. O’nun durumu hakkında ihtilaf edilmiş ve Resûlullah (S.A.V.) O`nu babasından miras almıştır, denildiği gibi aslında Abdurrahman b. Avi`a ait olup o da Peygamber (S.A.V.)’e hediye etmiştir, diyenler de vardır. Soyu devam etmiştir.
Ebû Râfı’: Asıl adı İbrahim’dir. Evika` da denilmiştir. Denildiğine göre bu Hz. Abbas’ın kölesi idi. O’nu Peygamber (S.A.V.)’e hediye etmiş, Resûlullah (S.A.V.) da azat etmiştir. Denildiğine göre, bu Ebû Uhayha Saîd b. el-Âs’a ait bir köle idi. O’nun çocuklarından üç tanesi bundaki paylarını ayrı ayrı azat etmiştir. Onlar kâfır oldukları halde Bedir’e iştirak etmiş ve o gün bunlar
öldürülmüştür: Hâlid b. Saîd de ondaki payını Peygamber (S.A.V.)’e hibe_ etmiş O da hem kendisini hem de oğlu el-Behî -ki asıl adı Râfı’dir- ile kardeşi Ubeydullah b. Ebî Râfı’i hep birlikte azat etmiştir. Ali b. Ebî Talibin katipliği yapardı.
Selman el-Fârisî: Künyesi Ebû Abdullah olup Asbahân’lıdır. Râmehur- muzlu olduğu da söylenmiştir. Kelblilerden bazıları O’nu esir olarak almış Vadilkura’da bir Yahudi satın almıştır. Daha sonra bu Yahudi ile mukmebe (kölelikten bir bedel karşılığı kurtulmak) akdi yapmış Peygamber (sav) de hürriyetine kavuşturuncaya kadar ona yardımcı olmuştur.
Sefıne: Ummu Seleme’nin kölesi idi. Um Seleme O’nu azad etmiş ve Rasulullah (S.A.V.)’a hayatı boyunca, hizmet etmesini şart koşmuştur.
Mehrân ve Rebâh olduğu söylenmiştir. İran Acemlerinden olduğunu söyleyenIer de vardır.
Enese: Künyesi Ebû Mesrûh’tur. Sera*lılara ait bir cariyenin çocuğu idi.
Resulullah (S.A.V.)`ın huzuruna izin alıp girerdi. Onunla birlikte Bedir, Uhud ve diğer savaşlara katılmıştır. Fars’lardan olduğu söylenmiştir.
Ebû Kebşe: Asıl adı Süleym`dir. Mekke’nin azatlı kölelerinden olduğu da söylenmiştir. Devs ülkesinden alınan esirlerin çocuğu olduğu da söylenmiŞIİr- RESÜlullâh (S.A.V.) O`nu satın alıp azat etmiştir. Bedir Savaşı’na ve
diğer bütün savaşlara katılmıştır. Hicretin on üçüncü yılında Ömer b. el-Irlatıâh`ıu halife seçildiği günü vefat etmiştir.
Ruvayki’ (veya Ruveyt’ı’) Ebû Muveyhibe: Müzeyne’lilerin bir cııı’iycsinin çocuğu idi. Resûlullah (S.A.V.) satın almış ve azat etmiştir.
Rcbâh el-Esved: Resûlullah (S.A.V.)`ın huzuruna izin alarak girerdi.
Fudâle: Şam’da yerleşmiştir.
Mid’am: Vadilkura’da öldürülmüştür.
Ebû Dumayra: Kral Beştaseb’in oğullarından bir Fars olduğu söylenmiştir. Resûlullah (S.A.V.) savaşlarından birisinde O’nu esir etmiştir. Ebû Hüseyn’in dedesidir.
Yesâr: Nûbyalı idi. O’nu savaşlarımn birisinde esi: Resûlullah (S.A.V.)’ın develeri üzerine hücum eden Uraniler öldürülen kişi odur.
Mevlân Mehrân: Peygamber (S.A.V.)’den hadis rivayet etmiştir.
Mâbuz diye bilinen buruk bir külesi de yardı.
kavkis, Mâriye ve Şîrîn ile birlikteıhedıye Cfmlşm’- Demlye’ye yapılan iftirada sözü geçtiği lçmv Res“lunah (sav) üzere Hz, Ali`yi göndermiş, fakat onun burumlu olduğunu görünce bırakmıştır.
Taifi muhasara ederken de dört tane köle çıkıp onun yanına gelmiş Hz. Peygamber de onları azat etmiştir. Ebû Bekre onlardan birisidir.
Answer ( 1 )
Peygamber Efendimiz (s.a.v), İslam’ın yayılmasında ve ahlaki öğretilerini insanlara anlatmasında, kölelik kurumuna karşı bir tavır almış ve kölelerin özgürlüğüne kavuşmaları için önemli adımlar atmıştır. İslam’da köleliğin tamamen ortadan kaldırılması hedeflenmiş olmasa da, kölelerin durumunun iyileştirilmesi ve onlara haklar verilmesi yönünde önemli reformlar gerçekleştirilmiştir.
Peygamberimizin azat ettiği kölelerden bazıları şunlardır:
Zeyd bin Harise: Zeyd, Peygamber Efendimizin azat ettiği ve evlatlık olarak kabul ettiği ilk kişiydi. Zeyd, Peygamber Efendimizin yanında büyümüş ve çok sevilen bir sahabe olmuştur. Onun özgürlüğünü kazanmasının ardından, Zeyd, İslam ordularında önemli bir komutan olarak görev almıştır.
Bilal bin Rabah: Bilal, Mekkeli zengin bir adamın kölesiydi ve İslam’a ilk inananlardan birisiydi. İslam’ı kabul etmesi nedeniyle çok ağır işkencelere tabi tutulmuş, ancak Peygamber Efendimiz onu azat etmiştir. Bilal, İslam’ın ilk müezzini olarak büyük bir şeref kazanmıştır.
Abdullah bin Masud: Abdullah bin Masud, Peygamber Efendimizin azat ettiği diğer bir köledir. O, İslam’ın erken dönemlerinde çok önemli bir sahabe olmuş ve Kur’an’ı çok iyi ezberlemesiyle tanınmıştır.
Usame bin Zeyd: Zeyd bin Harise’nin oğludur ve o da Peygamber Efendimiz tarafından sevilmiş ve azat edilmiştir. Usame, genç yaşta İslam ordularında önemli bir komutan olarak görevlendirilmiştir.
Bu örnekler, Peygamber Efendimizin kölelik karşısındaki adalet anlayışını ve kölelerin özgürlüğünü sağlamak için gösterdiği çabaları yansıtmaktadır.